Dziś opowiem Państwu o autorze takich komedii, jak „Ożenek” czy „Rewizor”. Witam, przy mikrofonie Anna Kovalova.
Nikołaj Gogol urodził się 1 kwietnia 1809 roku we wsi Wielkie Soroczyńce na Połtawszczyźnie, w rodzinie ceniącej sztukę i kulturę. Dzieciństwo Gogola upłynęło w majątku Wasylówka (obecnie Gogolewe), gdzie od najmłodszych lat otaczało go bogactwo ukraińskiego folkloru. Ród Gogolów wywodził się z ukraińskich Kozaków, a jego słynnym przodkiem był hetman Ostap Gogol. Ojciec Wasyl Gogol-Janowski, pisał sztuki teatralne w języku ukraińskim, natomiast matka, Maria, opowiadała synowi bajki, legendy i przekazy ludowe. Nikołaj był bardzo wrażliwym dzieckiem i to ukształtowało szczególny światopogląd przyszłego pisarza i pozostawiło głęboki ślad w jego twórczości.
Ukraina była dla Gogola źródłem inspiracji przez całe życie. Pisarz wielokrotnie wracał na ojczystą ziemię, by szukać natchnienia. Odwiedzał Połtawę, Charków czy Kijów, gdzie zwiedzał historyczne miejsca, słuchał pieśni ludowych i rozmawiał z miejscowymi mieszkańcami. Te podróże dostarczały mu pomysłów na nowe utwory i pomagały podtrzymać więź z ojczyzną.
Co więcej, w Petersburgu Gogol starał się popularyzować ukraińską kulturę wśród rosyjskiej elity między innymi byli to: Aleksandr Puszkin, Nikołaj Niekrasow, Iwan Turgieniew i inni. Opowiadał o tradycjach, czytał swoje utwory i pokazywał piękno ukraińskiego języka, podkreślając, że Ukraina ma swoją unikalną i bogatą kulturę. W jego dziełach ożywają malownicze krajobrazy, tradycje i codzienne życie rodzinnej ziemi. Sam Gogol podkreślał swój związek z Ukrainą i w listach przyznawał, że myśli w języku ukraińskim. Marzył o napisaniu historii Ukrainy, gromadził materiały, ale projekt ten pozostał niedokończony.
W twórczości Gogola, na przykład w powieści „Taras Bulba”, wyraźnie widać ducha epoki kozackiej. Szczególne miejsce zajmuje zbiór opowiadań „Wieczory na chutorze w pobliżu Dikańki”, który przyniósł mu pierwszy duży sukces. Książka, napisana w okresie jego pobytu w Petersburgu, w dużej mierze była inspirowana wspomnieniami o Ukrainie. Korespondencja z matką i jej opowieści o życiu na wsi stały się ważnym źródłem do stworzenia tych historii. Pisarz w swoich opowiadaniach łączył rzeczywistość z fantastyką, przekazując ukraiński folklor poprzez obrazy pełne humoru, magii i głębokiego przywiązania do rodzinnej ziemi. W centralnym opowiadaniu „Noc wigilijna” doskonale oddał atmosferę ukraińskiego Bożego Narodzenia. Historia kowala Wakuli, który leci na czarcie, by zdobyć pantofelki dla ukochanej Oksany, to połączenie humoru, magii i szczerych uczuć. Jednocześnie Gogol szczegółowo opisuje tradycje kolędowania i świętowania, które dodają opowieści autentyczności. Inne utwory w zbiorze, takie jak „Jarmark Soroczyński” czy „Noc w maju”, również odzwierciedlają piękne i magiczne ukraińskie życie.
Za kolorowymi historiami i humorem kryje się jednak tragiczna postać pisarza. Całe życie pozostawał samotny. Nigdy się nie ożenił, choć znane są jego zauroczenia kilkoma kobietami. Jedną z nich była Anna Wielgorska, której Gogol oświadczył się, ale został odrzucony. Jednak przyjaźń i łączyła go z Aleksandrą Smirnową-Rosset, damą dworu cesarzowej. Ich listy były rozmową pokrewnych dusz, które boleśnie odczuwały niedoskonałość świata i swoją bezsilność wobec niej. Ciekawostką jest to, że ze względu na brak romansów z kobietami często przypisywano mu homoseksualizm.
W ostatnich latach życia Nikołaja nasiliły się strach przed śmiercią i religijny fanatyzm. Gogol uważał swoje dzieła za niedoskonałe, dlatego spalił drugi tom „Martwych dusz”, który miał być jednym z jego najważniejszych utworów. Nikołaj Gogol zmarł 21 lutego 1852 roku w Moskwie.
Pozostawił po sobie ogromne dziedzictwo, które wciąż inspiruje czytelników na całym świecie. Gogol zawsze nosił w sercu miłość do swojej ojczyzny, nawet jeśli jego droga wiodła daleko od niej.
Więcej informacji możecie znaleźć na stronach osvita.ua, ukrlib.ua, uain.press.
Fot. wikipedia.org, domena publiczna
