czwartek, 19 czerwca 2025
°c
Brak wyników
Pokaż wszystkie wyniki
Polskie Radio Lublin
  • WIADOMOŚCI
    • BIAŁA PODLASKA
    • CHEŁM
    • LUBARTÓW
    • LUBLIN
    • PUŁAWY
    • ZAMOŚĆ
    • KRAJ I ŚWIAT
  • W RADIU
    • KULTURA
    • MUZYKA
    • PUBLICYSTYKA
    • REPORTAŻ
    • SPORT
    • POGODA
  • KONCERTY
  • GALERIE
  • PODCASTY
  • TV
  • PATRONATY
    • KALENDARIUM
    • WNIOSEK O PATRONAT
  • AUDYCJE
  • O NAS
    • RAMÓWKA
    • LUDZIE RADIA
    • HISTORIA RADIA
    • STUDIO LUBLIN
    • STUDIO IM. BUDKI SUFLERA
    • NAGRODA IMIENIA BOGUMIŁY NOWICKIEJ
    • REKLAMA
    • REGULAMINY i RODO
    • Polityka Prywatności
    • BIP
    • ARCHIWUM
    • KONTAKT
SŁUCHAJ
Polskie Radio Lublin
  • WIADOMOŚCI
    • BIAŁA PODLASKA
    • CHEŁM
    • LUBARTÓW
    • LUBLIN
    • PUŁAWY
    • ZAMOŚĆ
    • KRAJ I ŚWIAT
  • W RADIU
    • KULTURA
    • MUZYKA
    • PUBLICYSTYKA
    • REPORTAŻ
    • SPORT
    • POGODA
  • KONCERTY
  • GALERIE
  • PODCASTY
  • TV
  • PATRONATY
    • KALENDARIUM
    • WNIOSEK O PATRONAT
  • AUDYCJE
  • O NAS
    • RAMÓWKA
    • LUDZIE RADIA
    • HISTORIA RADIA
    • STUDIO LUBLIN
    • STUDIO IM. BUDKI SUFLERA
    • NAGRODA IMIENIA BOGUMIŁY NOWICKIEJ
    • REKLAMA
    • REGULAMINY i RODO
    • Polityka Prywatności
    • BIP
    • ARCHIWUM
    • KONTAKT
Polskie Radio Lublin
Strona Główna Wiadomości

„Zęby na kauczuku najlepszym systemem amerykańskim”. Wyjątkowe kalendarze w Lublinie

22 marca 2023 / 21:58
A A
9dn ph5 wic 2023 03 22 215845
Udostępnij na FacebookUdostępnij na TwitterKod QR

Ciekawą wystawę XIX-wiecznych polskich kalendarzy można oglądać w Muzeum UMCS w Lublinie. Kalendarze w XIX wieku – oprócz tego, że zawierały wykaz dni tygodnia czy miesiąca – stanowiły swoiste kompendium wiedzy o ówczesnym świecie. 

– Początkowo kalendarze miały formę krótkiej broszury, natomiast w drugiej połowie XIX wieku rozrosły się do kilkudziesięciu lub nawet kilkuset stron – mówi Hanna Polak, pracownik Biblioteki Głównej UMCS oraz jedna z kuratorek wystawy. – Od tej pory widzimy w kalendarzach rozbudowane treści ekonomiczno-gospodarcze, rolnicze, techniczne, historyczno-literackie. Widzimy promocję nowoczesnego rolnictwa i przemysłu. W kalendarzach drukowano też najnowszą poezję i prozę, a także aforyzmy, przysłowia czy zagadki. Wówczas zaczynają je zdobić bardzo bogate ilustracje. Wiele z nich jest przepięknie oprawiona.

„Zęby na kauczuku najlepszym systemem amerykańskim”

– Nieodłącznym elementem kalendarzy były reklamy różnych firm – zaznacza Piotr Błaszczak, pracownik Oddziału Informacji Naukowej Biblioteki Głównej UMCS. – Na przykład „Kalendarz Lubelski na rok zwyczajny 1887” zawierał następujące ogłoszenie: „Dentysta Malczanowski leczy choroby zębów i dziąseł oraz plombuje i wstawia zęby sztuczne na złocie i kauczuku najlepszym systemem amerykańskim”. Natomiast w „Józefa Ungra Kalendarzu Warszawskim Popularno-Naukowym Ilustrowanym na rok przestępny 1888, który ma dni 366” znajduje się następujące ogłoszenie: „Kantor stręczeń guwernerów, guwernantek i bon. Powyższy kantor ułatwia wszelkie w tym rodzaju zlecenia, tak przy osobistej bytności, jak i za korespondencyją frankowaną”.

CZYTAJ: Polskie kalendarze XIX-wieczne do obejrzenia w Muzeum UMCS

– Mamy egzemplarz „Kalendarza lubelskiego” Jana Karola Pruskiego z 1822 roku. To był właściwie nasz najstarszy lubelski kalendarz. Był wydawany w Lublinie w latach 1815-1828. Jego tytuł był skomplikowany – „Polski, Ruski i astronomiczno-gospodarski kalendarz na rok pański, który jest zwyczajnym rokiem mającym dni 365, zawierający w sobie bieg planet, odmiany powietrza, zaćmienia technologiczne, rolnicze i wiele potrzebnych wiadomości”. Tak kiedyś kalendarze były tytułowane – wskazuje Hanna Polak.

Niedźwiadek zamiast Skorpiona

– Studiując część kalendarzową, zauważyłam pewne odstępstwo – opowiada Teresa Wałachowska, pracownik Oddziału Wydawnictw Ciągłych Biblioteki Głównej UMCS. – Znaki zodiaku w zasadzie pokrywają się z tymi, które znamy obecnie, natomiast nie ma znaku Skorpiona, a jest ciekawy znak Niedźwiadka.

– W kalendarzu na rok zwyczajny „Przyjaciel domu” wydawanym w latach 1880-1913 mamy tekst uwrażliwiający na ówczesną trudną sytuację społeczną, np. przerażający widok nędzy. Cytowane są różne treści z Pisma Świętego. Mamy np. nauczanie, co mówi Pismo Święte o nawróceniu pijaków – mówi Hanna Polak.

„Kalendarz humorystyczny dla porządnych ludzi”

– W „Kalendarzu humorystycznym ilustrowanym dla porządnych ludzi, rocznik 1876” znajdziemy tekst pod tytułem „Dziesięcioro przykazań moralnych bogatego skąpca danych jedynakowi” – mówi Dariusz Boruch, kierownik ds. muzeum Archiwum i Muzeum UMCS. – „Bądź grzecznym i uprzejmym dla wszystkich, a kłaniaj się jedynie tylko tym, którzy mają wiele pieniędzy. Więcej wart jeden bogaty łotr od trzech poczciwych, a gołych. Miej sobie za zasadę: kto nie ma dużo pieniędzy, chociażby był uczonym, musi być głupi. Od takich szczególnie trzymaj się z daleka, a dasz dowód wielkiego rozumu”.

CZYTAJ: Pierwsza w powiecie. Tomaszów Lubelski ma wirtualną strzelnicę [ZDJĘCIA]

– Widzimy dążenie wydawców, twórców kalendarzy do podniesienia poziomu życia i horyzontów kulturalnych czytelników. Można powiedzieć, że to nie były zwykłe kalendarze, ale coś w rodzaju kompendium wiedzy o świecie – dodaje Hanna Polak.

Na wystawie wyodrębniono między innymi kalendarze przeznaczone dla konkretnego odbiorcy, na przykład dla rzemieślników, kobiet czy rolników.

Wystawę można oglądać do końca kwietnia.

LilKa / opr. WM

Fot. Anna Kovalova

Tagi: wystawaUMCSkalendarze
REKLAMA

Czytaj także

jalowy bieg 2025 06 14 233456
Wiadomości

„Jałowy bieg” w Labiryncie. Wciąż można oglądać wystawę

14 czerwca 2025
kinga 1 2025 06 13 220254
Wiadomości

Fotografie jak obrazy. „Delikatność z rysą” na wystawie [ZDJĘCIA]

13 czerwca 2025
505191111 1109917324504124 8803908101702620590 n 2025 06 12 215340
Wiadomości

Złożone zagadnienie kobiecego portretu. Wernisaż wystawy „Delikatność z rysą”

12 czerwca 2025
img 1408 2025 06 12 201325
Wiadomości

„Przedsiębiorcza Młodzież”. Podsumowanie czwartej odsłony projektu

12 czerwca 2025
dsc 5029 2025 06 12 153322
Wiadomości

„Była aniołem dla więźniów Auschwitz”. Otwarto wystawę poświęconą Stanisławie Leszczyńskiej [ZDJĘCIA]

12 czerwca 2025
488644076 1096733789150663 3630734243200537554 n 2025 06 12 131221
Wiadomości

Ukłon w stronę zagranicznych odbiorców. Strona Bramy Grodzkiej w sześciu językach

12 czerwca 2025
kra31 2025 06 11 205211
Wiadomości

UMCS: tytuł honorowego profesora dla austriackiego naukowca

11 czerwca 2025
504205988 122113393388879190 7127701410776320432 n 2025 06 11 143221
Wiadomości

Miłośnicy kina spotkają się w Lublinie. Przed nami festiwal Phoenix Awards

11 czerwca 2025
Następna wiadomość
pexels pixabay 247314 2023 03 21 131536

22.03.2023 Przystanek noc

antena

    81 743 73 83
    informacje@radiolublin.pl



ciekawostki

505371678 1175579131281018 1392212936240293488 n 2025 06 13 175023

„Prezentuje się pięknie”. Zabytkowy parowóz przeszedł renowację [ZDJĘCIA]

13 czerwca 2025
d1864180 ed08 499b a48f bcce1a72a680 2025 06 12 193613

Szczątki mamuta odkryte na budowie drogi ekspresowej

12 czerwca 2025
img 20250525 wa0008 2025 06 12 170448

„Zaskakująca informacja”. Żubr wrócił w te okolice po kilkuset latach [ZDJĘCIA]

12 czerwca 2025
502587285 1030529632517951 6029014748572190478 n 2025 06 04 100042

Gatunek uznany za wymarły powrócił. Czarne pszczoły namierzone na Roztoczu

4 czerwca 2025

o tym się mówiło

Zmarła Ewa Dałkowska, aktorka teatralna i filmowa

Artystycznie i smacznie. Jarmark w Hetmańskim Grodzie [ZDJĘCIA]

„Karmienie” literaturą. Trzydniowy festiwal w Lubartowie

Zbierali na leczenie małego Jasia. Piknik rodzinny w Lublinie [ZDJĘCIA]

Mateusz Stolarski: Mam nadzieję, że najlepsze dni w historii Motoru dopiero przed nami

10.06.2025 Kalkulator – Pracownicze Plany Kapitałowe

REKLAMA

Radio Lublin S.A. w likwidacji
ul. Obrońców Pokoju 2
20-030 Lublin
tel. 81 53 64 200
fax 81 532 87 28
e-mail: poczta@radiolublin.pl

Partnerzy
Reklama
Kontakt
BIP
Praca Lublin
Praca IT Poznań

NASZE
CZĘSTOTLIWOŚCI:

102.2 MHz -Lublin
103.1 MHz -Ryki

103.2 MHz -Zamość
100.9 MHz -Chełm

93.1 MHz -Biała Podlaska

© 2025 Wszelkie prawa zastrzeżone. Radio Lublin S.A. w likwidacji

Brak wyników
Pokaż wszystkie wyniki
  • WIADOMOŚCI
    • BIAŁA PODLASKA
    • CHEŁM
    • LUBARTÓW
    • LUBLIN
    • PUŁAWY
    • ZAMOŚĆ
    • KRAJ I ŚWIAT
  • W RADIU
    • KULTURA
    • MUZYKA
    • PUBLICYSTYKA
    • REPORTAŻ
    • SPORT
    • POGODA
  • KONCERTY
  • GALERIE
  • PODCASTY
  • TV
  • PATRONATY
    • KALENDARIUM
    • WNIOSEK O PARTONAT
  • AUDYCJE
  • O NAS
    • RAMÓWKA
    • LUDZIE RADIA
    • HISTORIA RADIA LUBLIN
    • STUDIO LUBLIN
    • STUDIO IM. BUDKI SUFLERA
    • ZWIEDZANIE RADIA
    • NAGRODA IMIENIA BOGUMIŁY NOWICKIEJ
    • REKLAMA
    • REGULAMINY i RODO
    • BIP
    • ARCHIWUM
    • KONTAKT

© 2025 Wszelkie prawa zastrzeżone. Radio Lublin S.A. w likwidacji

Ta witryna wykorzystuje cookie. Kontynuując przeglądanie wyrażasz zgodę na używanie plików cookie. Zachęcamy do odwiedzenia naszej strony Polityki prywatności.
Przejdź do treści
Otwórz pasek narzędzi Narzędzia ułatwień

Narzędzia ułatwień

  • Powiększ tekstPowiększ tekst
  • Zmniejsz tekstZmniejsz tekst
  • KontrastKontrast
  • NegatywNegatyw
  • Podkreśl linkiPodkreśl linki
  • Czcionka alternatywnaCzcionka alternatywna
  • Resetuj Resetuj