Pałac Potockich w Radzyniu Podlaskim odzyskuje swój dawny blask. Ten bardzo cenny na skalę europejską zabytek, często porównywany do pałacu w Wilanowie, przechodzi gruntowny remont.
Prace zakończą się w czerwcu tego roku, a ich efektu nie mogą doczekać się mieszkańcy, którzy uważają pałac za perłę i jeden z najładniejszych pałaców w Polsce. Zauważają, że kilkanaście lat temu był zaniedbany, a po odnowie robi wrażenie. Mieszkańcy są przekonani, że na remoncie zyska nie tylko sam pałac, ale całe miasto.
CZYTAJ TAKŻE: Radzyń Podlaski: przy budowie ronda natrafiono na ludzkie szczątki
Prace związane z rewitalizacją pałacu są na ukończeniu. – Wykonano restaurację kamiennych kompozycji rzeźbiarskich z XVIII wieku Jana Chryzostoma Redlera. Na ukończeniu są prace związane z dziedzińcem pałacu, czyli wykonaniem utwardzenia z płyt granitowych – mówi Łukasz Mazurek, zastępca naczelnika Wydziału Rozwoju Gospodarczego w Urzędzie Miasta Radzyń Podlaski. – W środku trwają prace związane z układaniem parkietów, kamiennych posadzek, malowanie. W ramach remontu została wykonana przebudowa i kompleksowy remont muru oporowego od strony południowej oraz iniekcje przeciwwilgociowe. Teraz pałac będzie stanowił naprawdę piękny zabytek – dodaje.
Wyjątkowa rezydencja
– Radzyński pałac zaliczany jest przez specjalistów do dziesięciu, a niektórzy nawet twierdzą, że do pięciu najwspanialszych rezydencji rokokowych Europy – zauważa Anna Wasak, regionalistka, rzecznik prasowy Urzędu Miasta. – Najcenniejszym elementem zespołu pałacowo-parkowego są rzeźby Jana Chryzostoma Redlera. Jest tak ze względu na ich wartość artystyczną i stanowienie całości ideowej – służyły apoteozie właścicieli, mówią o historii Polski. Ich wykonawca był najwybitniejszym rzeźbiarzem doby rokoka w kraju. W Radzyniu znajduje się jego najwspanialsza rzeźba – rydwan Apolla.
– W korpusie głównym będą miały siedzibę stowarzyszenia i instytucje kultury – dodaje Łukasz Mazurek. – Skrzydło zachodnie od wielu lat wynajmowane jest przez Państwową Szkołę Muzyczną, zaś skrzydło wschodnie w 2015 roku przekazano Archiwum Państwowemu i obecnie rozpoczynają się tam roboty związane z przystosowaniem pomieszczeń do funkcjonowania archiwum. Miasto ponosi koszty związane z ogrzewaniem pomieszczeń. Za wynajem pomieszczeń skrzydła zachodniego miasto uzyskuje rocznie ok. 100 tysięcy złotych. Liczymy, że po wprowadzeniu się Archiwum Państwowego z tego tytułu miasto również będzie pozyskiwało środki.
– Historia pałacu jest skomplikowana, a rząd właścicieli jest wyjątkowo długi – wyjaśnia Anna Wasak. – Z jednej strony były to osoby należące do elity Rzeczypospolitej, działające przy ówczesnych władcach, odgrywające ważną rolę w dziejach Polski, którzy często się zmieniali. Ten szereg otwiera ród Kazanowskich – to oni zbudowali pierwszy zamek Starościński na miejscu dzisiejszego pałacu. Był ród Mniszchów ściśle związany z ostatnimi Jagiellonami. Kolejnym właścicielem był Stanisław Antoni Szczuka, którego Paweł Jasienica nazwał najwybitniejszym i najlepszym człowiekiem epoki – jego wnuczka to Marianna z Kątskich Potocka – wraz z mężem byli właścicielami od roku 1741. Żyli krótko, ale zdążyli przebudować pałac, by stworzyć dzieło architektury i centrum kulturalne znane w całej Europie.
CZYTAJ TAKŻE: Jakie skutki ma używanie urządzeń cyfrowych do uspokajania małych dzieci?
Pałac w Radzyniu Podlaskim w 2015 roku od Skarbu Państwa przejęło miasto. Jego remont jest możliwy dzięki pozyskanym środkom zewnętrznym głównie dofinansowaniu z budżetu Unii Europejskiej w wysokości blisko 22 mln złotych.
MaT / opr. KS
Fot. Anna Wasak