Opór robotniczy – opór artystyczny
Wystawa o buncie, który zmienił Polskę – i o tym, co z niego zostało
W lipcu 1980 roku w Świdniku padły pierwsze słowa sprzeciwu, które zapoczątkowały falę strajków na Lubelszczyźnie, a wkrótce potem narodziny ogólnopolskiego ruchu „Solidarności”. Wystawa „Opór robotniczy – opór artystyczny”, której wernisaż odbędzie się 25 lipca 2025 roku w Galerii za Szybą w Świdniku, pokazuje, że tamten bunt miał więcej niż jedno oblicze.
Obok dokumentów, fotografii i pamiątek zebranych przez Strefę Historii w Świdniku, opowiadających o robotniczym proteście, na wystawie zobaczymy także dzieła artystek i artystów, którzy w latach 70. i 80. tworzyli własny, nowy język. Byli wśród nich m.in. Józef Robakowski, Natalia LL, Maria Pinińska-Bereś, Janusz Bałdyga, Zbigniew Warpechowski, Jan Świdziński, Anna i Romuald Kutera, Andrzej Partum, Andrzej Lachowicz i Włodzimierz Borowski. Ich prace często miały charakter efemeryczny, konceptualny, niekiedy intymny – a jednak niosły w sobie bunt wobec ograniczeń.
Wystawa pokazuje też, jak opór artystyczny zmieniał się po transformacji ustrojowej. Przykładem jest twórczość Katarzyny Kozyry, jednej z kluczowych postaci sztuki krytycznej lat 90., która przesunęła punkt ciężkości protestu w stronę walki o wolność jednostki i prawo do inności.
– To opowieść o sprzeciwie, który miał różne formy i języki, ale tę samą motywację: odzyskanie podmiotowości – mówi Mateusz Wszelaki, kurator wystawy. – I pytanie, które stawiamy dziś: co zostało z tego ducha oporu?
W programie wydarzeń towarzyszących zaplanowano m.in. debaty, warsztaty edukacyjne oraz prezentację prac młodych artystów i artystek wybranych w ramach otwartego naboru.
Wystawa potrwa do 16 listopada 2025 roku.
Dofinansowano ją ze środków Muzeum Historii Polski w ramach programu „Patriotyzm Jutra”.
Partnerami projektu są: Strefa Historii w Świdniku oraz Galeria Labirynt w Lublinie.
Wernisaż: 25 lipca 2025, godz. 19:00, Galeria za Szybą w Świdniku
Czas trwania: 25.07–16.11.2025
Więcej informacji: mok.swidnik.pl/wystawa-opor-robotniczy-opor-artystyczny/
