Już dziś (29.03) czeka nas częściowe zaćmienie słońca. – To będzie najciekawsze w tym roku z planowanych zjawisk astronomicznych, które będzie można zobaczyć na polskim niebie – mówi Jarosław Pawelec z Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii.
Jedno z najciekawszych zjawisk
– Księżyc przechodzi między Słońcem a Ziemią, rzucając, w przypadku zaćmienia częściowego, półcień. Bo za każdym razem, kiedy mamy nów księżyca, fizycznie Księżyc na niebie przesuwa się obok tarczy Słońca. I jeżeli trafia w nią częściowo lub całkowicie, to wówczas mamy zaćmienie – wyjaśnia Jarosław Pawelec. – Wynika to z tego, że płaszczyzna orbity Księżyca wokół Ziemi nie leży dokładnie w tej samej płaszczyźnie, co orbita Ziemi wokół Słońca. Powoduje to, że na niebie najczęściej Księżyc przechodzi nad lub pod tarczą Słońca, ale raz na jakiś czas następuje zgranie i Księżyc zahacza o Słońce. Wówczas może zajść zjawisko zaćmienie częściowego, rzadziej całkowitego lub jeszcze rzadziej zaćmienia obrączkowego.
Warto celebrować takie chwile
– Można wyjść na spotkanie ze znajomymi czy z chłopakiem i obejrzeć coś niespotykanego – mówią mieszkańcy Lublina. – Warto celebrować takie wyjątkowe momenty. Pamiętam jak za dziecięcych lat okopcało się szybki i patrzyło przez nie. To wyjątkowa okazja, aby doświadczyć coś, co zdarza się bardzo rzadko. Nasze życie jest bardzo kruche i musimy korzystać z takich chwil, które są niespotykane codziennie.
Infografika: Mateusz Krymski / PAP
Jak bezpiecznie oglądać zaćmienie słońca?
– Nie można oglądać zaćmienia słońca nieuzbrojonym okiem – mówi Marek Więckowski z Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii Oddział w Lublinie. – Nawet jeśli byśmy korzystali z takich zwykłych okularów przeciwsłonecznych, istnieje duże ryzyko uszkodzenia wzroku przy nawet krótkotrwałym patrzeniu na Słońce. Należy zaopatrzyć się w okulary wyposażone w specjalną folię, która odcina nadmiar promieniowania słonecznego, w tym UV. Są one dostępne w różnych sklepach. W przypadku korzystania z jakichkolwiek urządzeń optycznych, to trzeba również korzystać z odpowiednich filtrów. Dlatego że w przypadku urządzeń, które skupiają światło – takich jak: lunetki, lornetki, szkła powiększające, teleskopy – ryzyko utraty wzroku jest praktycznie natychmiastowe. Jeśli korzystamy z urządzeń optycznych, to zróbmy tak jak uczono kiedyś w szkole, czyli rzutujmy ten obraz na białą kartkę. Możemy wykorzystać lornetkę albo lunetę i przesuwając w odpowiedniej odległości za okularem białą kartkę, będziemy widzieli dokładnie cień Księżyca, który przysłania nam tarcze Słońca bez ryzyka dla naszych oczu.
Jak skonstruować kamerę obscura?
– Jak ktoś nie ma nic na wyposażeniu, można skonstruować camera obscura. Można ją zrobić ze zwykłego tekturowego pudełka. Na jednym końcu pudełko musi mieć przynajmniej z pół metra długości. Możemy zrobić dziurkę i tam przykleić kawałek folii aluminiowej z jeszcze mniejszą dziurką o średnicy od pół milimetra do milimetra. Na drugim końcu pudełka trzeba umieścić z białej kartki mały ekran. Tam zobaczymy mały, w przypadku półmetrowego pudełka, pięciomilimetrowy krążek. To będzie obraz Słońca i w trakcie zaćmienia pojawi się „ugryzienie”, szczerba na tym kolistym obrazie – radzi Jarosław Pawelec,
A całkowite zaćmienie Słońca będzie widoczne na terenie Polski dopiero w 2135 roku.
Częściowe zaćmienie Słońca rozpocznie się w sobotę (29.03) o 11:50 i potrwa do godziny 13:06. Skala zaćmienia w Polsce zależy od regionu, z którego będziemy je obserwować. W szczytowym momencie zjawiska, o godzinie 12:28, Księżyc zakryje od około 12 procent – jeśli będziemy zaćmienie oglądać w Małopolsce – do maksymalnie około 26 procent – jeżeli jego świadkami będziemy w okolicach Szczecina.
LilKa / Informacyjna Agencja Radiowa / RL / opr. AKos
Fot. Iwona Burdzanowska / archiwum RL
