Prezydenci Polski Andrzej Duda i Litwy Gitanas Nauseda złożyli w czwartek wieńce przed pomnikiem Unii Lubelskiej w Lublinie. Pomnik upamiętnia zawarcie w 1569 r. porozumienia między Polską i Litwą oraz powołanie Rzeczpospolitej Obojga Narodów – jednego z największych państw ówczesnej Europy.
W ceremonii złożenia kwiatów uczestniczyli też przedstawiciele lokalnych władz wojewódzkich i miejskich.
Prezydent Litwy od środy przebywa z oficjalną wizytą w Polsce.
Pomnik Unii Lubelskiej to jeden z najstarszych pomników w Lublinie. Jego pierwsza wersja została zniszczona przez carskie władze, pomnik w obecnym kształcie powstał z inicjatywy Stanisława Staszica, został odsłonięty w 1826 r.
Pomnik ma formę żeliwnego obelisku o wysokości 13 metrów. Na postumencie umieszczona jest m.in. złocona płaskorzeźba, która przedstawia dwie stojące kobiety – symbolizujące Koronę i Litwę – zwrócone ku sobie, podające sobie prawe dłonie, co symbolizuje jedność Polski i Litwy, które połączyła unia zawarta w Lublinie w 1569 roku.
Pomnik usytuowany jest w centrum Lublina na Placu Litewskim – w miejscu, gdzie według tradycji obozowali posłowie litewscy przybyli na Sejm do Lublina. Jest jednym z trzech lubelskich obiektów uznanych w marcu 2007 roku przez Unię Europejską za symbol dziedzictwa europejskiego.
Fot. PAP/Bartłomiej Wójtowicz
Akt unii Wielkiego Księstwa Litewskiego i Królestwa Polskiego został podpisany 1 lipca 1569 r. na sejmie walnym w Lublinie. Powołana tu Rzeczpospolita Obojga Narodów stała się jednym z najpotężniejszych państw ówczesnej Europy. Unia przewidywała, że państwo ma jednego władcę wybieranego wspólnie w wolnej elekcji i wspólny Sejm. Oba kraje zobowiązały się do wspólnej polityki obronnej i zagranicznej, wspólna też była waluta. Zachowano odrębne języki urzędowe, skarb i sądownictwo. Oba kraje miały też swoje odrębne wojsko, urzędy centralne oraz tytuły i dostojeństwa, choć z takim samym zakresem kompetencji. Dokument zapewniał też tolerancję religijną.
Unia Lubelska przetrwała do XVIII wieku, do uchwalenia Konstytucji 3 maja, która wprowadzała jednolite państwo. Potem nastąpiły rozbiory.
PAP / RL / opr. WM
Fot. Krzysztof Radzki