Nadmierne opalanie może zwiększyć ryzyko zachorowania na czerniaka – przestrzegają specjaliści. To jeden z najgroźniejszych nowotworów skóry, który późno wykryty może skończyć się śmiercią. O profilaktyce raka skóry warto pamiętać cały rok, ale zwłaszcza w wakacje nabiera ona szczególnego znaczenia.
W województwie lubelskim pacjenci mają okazję aby skorzystać z bezpłatnych badań i konsultacji dermatologicznych, które prowadzone są w placówkach Narodowego Funduszu Zdrowia.
CZYTAJ: Profilaktyka na wagę życia. Nie daj się czerniakowi!
– Czerniak jest jednym z najbardziej złośliwych nowotworów skóry. Coraz częściej występuje w naszej populacji i na świecie – mówi dermatolog Paulina Gawlik. – Czerniak jest nowotworem, który może się szerzyć powierzchownie i wtedy rzeczywiście jest on szybko wykryty, dużo łatwiejszy do wyleczenia, natomiast są to nowotwory, które mogą naciekać, które mogą dawać przerzuty, w związku z czym im później jest rozpoznany, tym gorsze są rokowania.
W placówkach NFZ w województwie lubelskim prowadzone są obecnie spotkania informacyjne i badania w kierunku wykrywania czerniaka – mówi Magdalena Musiatowicz z zespołu komunikacji społecznej i promocji lubelskiego oddziału wojewódzkiego NFZ. – Podczas tych spotkań pacjent skorzysta z bezpłatnych konsultacji w zakresie profilaktyki raka skóry, lekarz przeprowadzi badanie zmian skórnych za pomocą dermatoskopu, a pacjent dostanie także materiały edukacyjne na temat profilaktyki raka skóry.
Takie badania i konsultacje odbyły się już w Białej Podlaskiej. Zgłosiło się na nie kilkadziesiąt osób, w tym pani Barbara Bobińska. – Przed dwoma laty miałam zmianę na plecach. Nie wiedziałam o co chodzi. Skorzystałam, podobnie jak dzisiaj, z pomocy w NFZ. Okazało się, że to był czerniak. Były przy podrażnieniach, to było takie wypukłe i to mnie zaniepokoiło, że jest wypukłe i nierównomierne, chropowate. Bardzo proszę, wystrzegajcie się takich właśnie zmian. One są najbardziej groźne. Leczenie poskutkowało. Mam to za sobą. Miała kolejne łagodne zmiany wycięte. Teraz ponownie mam zmianę, która bardzo mi doskwiera. Jestem z nadzieją, że może być tylko lepiej.
CZYTAJ: Jak poprawnie korzystać z klimatyzacji? Ekspert radzi
Kiedy powinniśmy korzystać z konsultacji dermatologicznych? – Na pewno badanie dermatoskopowe, czyli kontrola w gabinecie lekarza dermatologa raz do roku, będzie już wystarczająca – mówi Paulina Gawlik. – Jeśli mimo to zauważymy u siebie jakieś nowe znamię, które wygląda inaczej od pozostałych, które wiemy, że nie występowało w danym miejscu, a pojawiło się i szybko rośnie, na pewno warto zgłosić się do lekarza wcześniej, czyli przed upływem roku od poprzedniego badania. Czerniaki mają asymetryczne kształty, różne barwy, mogą być uniesione. Są to nowotwory szybko rosnące, szybko powiększające się, w związku z czym tego typu zmiany mogą być zauważone przez pacjenta.
– Skuteczność badania dermatoskopowego jest bardzo duża – mówi koordynatorka programu profilaktyki raka skóry Iwona Kochaniec z Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy w Lublinie. – Samo badanie dermatoskopowe jest takim badaniem, gdzie w zasadzie gołym okiem, przy pomocy wzroku, doktor za pomocą dermatoskopu ocenia, i mówi się w badaniach naukowych, że skuteczność tej oceny, czyli potwierdzenie – bo to jest tylko podejrzenie po naszych badaniach, natomiast później potwierdzenie w badaniu histopatologicznym jest bardzo wysokie, rzędu ponad 90 procent. Skuteczność jest bardzo duża. Natomiast zwykle co roku wykrywamy ok. 2-4 procent wśród osób przebadanych samego czerniaka, a ok. 10 procent osób idzie do dalszej diagnostyki.
CZYTAJ: Jak się bezpiecznie opalać?
– Jeśli chodzi o przyczyny powstawania czerniaka, to są różne – mówi Paulina Gawlik. – Jest możliwe, że powstanie genetycznie, jeśli występował u osób z rodziny, natomiast bardzo częstą przyczyną jest słonce, nadmierne opalanie się, poparzenia słoneczne w dzieciństwie, korzystanie z solarium i ogólnie nie używanie ochrony przeciwsłonecznej. Na pewno unikajmy słońca w godzinach południowych, popołudniowych, czyli od 10.00 do 15.00. Należy używać odzież ochronną i kremy z filtrem.
W ramach programu na Lubelszczyźnie przebadano już 800 osób. U 20 z nich stwierdzono podejrzenie czerniaka.
Badania i konsultacje w ramach programu profilaktyki raka skóry będą prowadzone w placówkach NFZ: w Lublinie 19 lipca, w Zamościu 22 lipca a w Chełmie 29 lipca.
Więcej informacji znajduje się na stronie internetowej lubelskiego oddziału NFZ.
MaT/ opr. DySzcz
Fot. pexels.com