Dr Robert Derewenda: Na drodze do wolności dużą rolę odegrał Lublin

Mija 105. rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości. 11 listopada 1918 roku Rada Regencyjna przekazała Józefowi Piłsudskiemu władzę wojskową i naczelne dowództwo podległych jej wojsk polskich. Tego samego dnia Niemcy podpisały zawieszenie broni kończące I wojnę światową. Po 123 latach zaborów Polska odzyskiwała niepodległość.

CZYTAJ: Abp Stanisław Budzik: pomimo lat zaborów naród nie tracił nadziei na odzyskanie niepodległości [ZDJĘCIA]

– Pierwszym wyzwaniem było przede wszystkim odtworzenie władz państwowych – mówi dyrektor lubelskiego oddziału IPN dr Robert Derewenda. – Udało się to obywatelom II Rzeczypospolitej. Proszę zwrócić uwagę, jak demokratyczna była ta II Rzeczpospolita. Niemalże od samego początku wszyscy mieli prawa wyborcze, bez względu na pochodzenie, narodowość, wyznanie czy płeć. Kobiety nie tylko mogły być wybierane do Sejmu, ale i były realnie wybierane. W pierwszym parlamencie Polski mamy już posłanki, które reprezentowały różne ugrupowania polityczne.

W Lublinie tradycyjnie tego dnia odbyła się uroczysta sesja Rady Miasta Lublin w Trybunale Koronnym. Główne uroczystości odbyły się na placu Litewskim.

– Na drodze do wolności dużą rolę odegrał Lublin – przypomina dyrektor lubelskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej, dr Robert Derewenda.

– To właśnie Lublin został wybrany przez piłsudczyków jako pierwszy ośrodek władzy. To tutaj został proklamowany Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej, a nie w Warszawie. Dopiero w Warszawie Rada Regencyjna przekazała władzę Józefowi Piłsudskiemu. W Warszawie trudniej byłoby zdobyć taką władzę, dlatego że tam były silne garnizony niemieckie. Natomiast Austro-Węgry (pod których okupacją znajdował się wówczas Lublin – red.) kruszyły się. Było widać, że z dnia na dzień się rozpadają. Tutaj łatwiej było o zdobycie władzy. Lublin był bardzo ważnym ośrodkiem, centralnym, jeśli chodzi o okupację austro-węgierską w czasie I wojny światowej.

CZYTAJ: Prezydent wręczył wysokie odznaczenia państwowe [ZDJĘCIA]

Tzw. „rząd lubelski”, czyli Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej, powstał 7 listopada 1918 roku.

FiKar / opr. WM

Fot. archiwum