Radni Sejmiku Województwa Lubelskiego zagłosowali za zamiarem odłączenia od Muzeum Nadwiślańskiego w Kazimierzu Dolnym Zamku w Janowcu. Ma tu powstać Centrum Winiarstwa, które ma przypominać o tradycji tego miejsca sprzed 500 lat.
CZYTAJ: Radni zagłosowali za zamiarem odłączenia Zamku w Janowcu od Muzeum Nadwiślańskiego [ZDJĘCIA]
Chodzi o to, żeby zamek w Janowcu stał się Centrum Enoturystyki, której celem jest przypatrywanie się procesom powstawania wina w miejscu o bogatych tradycjach winiarskich. W okolicy jest już 70 winnic.
Historia polskiego wina na zamku
– Winnica usytuowana na zboczu zamkowym przyciągnie wielu turystów – uważa marszałek województwa lubelskiego Jarosław Stawiarski. – Chcemy pozyskać środki unijne na budowę Centrum Winiarstwa, które będzie się mieściło w spichlerzu z Moniak. Będzie on uzupełnieniem dworu z Moniak na zamkowym wzgórzu. W tym spichlerzu będzie pokazane, w jaki sposób robi się wino. Ukazana zostanie tam też historia polskiego wina. Pamiętajmy, że w Małopolskim Przełomie Wisły od 500 lat produkowano wino. Wydaje nam się, że takie dodatkowe muzeum przydałoby się tutaj, bo enoturystyka przyciąga i jest to dodatkowe źródło dochodu. Chodzi o to, żeby z jednej strony pokazać to, co mamy pięknego, ale z drugiej strony też na tym zarabiać.
Widok ze wzgórza zamkowego
Niektórym radnym sam pomysł powstania winnicy się podoba, nie rozumieją jednak decyzji o podziale instytucji kultury. Jednym z nich jest radny Polskiego Stronnictwa Ludowego Marek Kos – Jest to bardzo ciekawy kierunek promocji regionu, ale czy do tego trzeba podzielić instytucje kultury? Patrząc wstecz, pan marszałek miał zgoła odmienne pomysły. Chciał łączyć jednostki kultury. Miała powstać Opera Lublin, z połączonych Filharmonii Lubelskiego, Teatru Muzycznego i CSK. Argumenty były ekonomiczne, że to będzie lepiej zarządzane. A te akurat instytucje dzielimy – zastanawia się radny.
CZYTAJ: „To ostatnia chwila”. Miliony na renowację „bramy Lubelszczyzny”
Zamek w Janowcu wymaga bezustannej rewitalizacji
Inne problemy – np. natury inwestycyjnej – widzi radny Koalicji Obywatelskiej Krzysztof Komorski: – To obiekt, który wymaga bezustannej rewitalizacji, nadzoru konserwatorskiego. Jeśli chodzi o winnice i projekt biznesowy, to nie wiem, czy nie ma sprzeczności z ustawą o wychowaniu w trzeźwości. Placówki kulturalne mają również charakter edukacyjny i nie wiem, czy tu nie ma konfliktu.
– Centrum Winiarstwa pozwoli pozyskać dodatkowe środki i zapewni dalszy rozwój nowej instytucji – uważa z kolei radny Prawa i Sprawiedliwości, Tomasz Solis. – Janowiec jest w stanie „połknąć” cały budżet Muzeum Nadwiślańskiego przez kolejne 5 lat, a i to byłoby mało. Jeśli powstaną dwie instytucje, które będą miały oddzielny budżet, moim zdaniem pozwoli to Janowcowi sięgnąć po pieniądze, po które nigdy nie sięgnie jako część Muzeum Nadwiślańskiego. Nie patrzmy do końca na projekt winnicy w Janowcu jak na projekt komercyjny. Stare winnice to po prostu żywe muzea.
Z kolei radna Koalicji Obywatelskiej, Bożena Lisowska obawia się, że sam zamek w Janowcu zejdzie na drugi plan: – Czy ważna jest strona promowania tej instytucji kultury poprzez odtwarzanie winnic i produkcję wina, gdzie takich winiarni w Polsce powstają setki? Czy wartością jest ochrona dziedzictwa narodowego, wartości historycznej zamku wzniesionego w 1508 roku?
CZYTAJ: Zamek w Janowcu stanie się odrębnym muzeum? Plany i kontrowersje [ZDJĘCIA]
Plany na renowacje zamku w Janowcu
Marszałek województwa lubelskiego zapewnia, że zamek w Janowcu nie popadnie w ruinę. Jest plan na jego dalszą renowacje. – Najpierw będzie łatwiej wybudować za pieniądze unijne spichlerz, który będzie Centrum Winiarstwa. Jeśli chodzi o rewitalizacje ruin zamku w Janowcu, będziemy szukać pieniędzy zarówno w budżecie centralnym, jak i w środkach unijnych. To są pieniądze rzędu 100, 200, a nawet 300 milionów złotych, w zależności, jaka koncepcja odbudowy zwycięży. Bo generalnie albo utrzymuje się tzw. trwałe ruiny, albo część ruin się odbudowuje i przywraca do dawnej świetności. Jedna i druga możliwość jest.
CZYTAJ: „Bardzo się spisały”. Owce zakończyły swoją misję pod zamkiem w Janowcu [ZDJĘCIA]
Za przyjęciem uchwały intencyjnej głosowało 23 radnych przy jednym głosie przeciw. 9 radnych wstrzymało się od głosu.
Utworzenie nowej jednostki kultury musi być poprzedzone konsultacjami. Teraz na trzy miesiące przed wydaniem aktu o podziale instytucji kultury informacja zostanie podana do publicznej wiadomości. Potem będą konsultacje z odpowiednimi instytucjami kultury.
RyK / opr. AKos
Fot. archiwum RL