Najnowocześniejszą laserową metodę oczyszczania zabytkowych nagrobków wykorzystano na cmentarzu parafialnym w Białej Podlaskiej. To pierwsze zastosowanie takiej metody w regionie. Na bialskiej nekropolii rozpoczęły się właśnie prace konserwatorskie grobów z XIX i początku XX wieku. Fundusze na renowacje pozyskano między innymi z prowadzonych kwest.
– Od 2006 roku dzięki zbiórkom odnowiono już 75 nagrobków – mówi Kinga Struczyk z bialskiej delegatury Urzędu Ochrony Zabytków w Lublinie. – Obecnie z inicjatywy Koła Bialczan pracami konserwatorskimi objętych zostało 7 obiektów. Stan zachowania nagrobków wymaga podjęcia działań konserwatorskich. Nie będą to tylko działania zabezpieczające, ale także naprawcze.
Metoda szybka i skuteczna
– Od kilku lat konserwuję w Białej Podlaskiej zabytkowe nagrobki. W tym roku pierwszy raz do czyszczenia kamienia, czyli czynności pochłaniającej najwięcej czasu, został użyty laser – mówi Agnieszka Andryszczak, konserwator zabytków. – Laser to najbezpieczniejsza metoda, ponieważ nie wprowadza się żadnej chemii w kamień, nie moczy się niepotrzebnie w dużym stopniu kamienia. Jest też bezpieczna dla konserwatora. To, co mnie samej zajęłoby z półtora miesiąca, to przyjechali panowie i zrobili w ciągu jednego dnia. Ta metoda w żaden sposób nie narusza powierzchni kamienia, może być stosowana nawet do miejsc osłabionych, tam, gdzie kamień się osypuje.
CZYTAJ: Złodziej samochodów złapany na gorącym uczynku
– Renowacja jest ważna, bo inaczej stracimy niemych świadków nie tylko miejsca pamięci, ale też historii – zauważa mieszkanka Białej Podlaskiej, Agnieszka Gałecka. – Myślę, że świadczy to bardzo dobrze o społeczności lokalnej, że podejmuje działania, że jest taka inicjatywa. Jestem głęboko przekonana, że Ojczyzna to ziemia i groby. Dla nas, dla naszych przodków i dla kolejnych pokoleń jest to sprawa niezwykle istotna.
Sporo zabytkowych nagrobków czeka na renowację
– Kilka lat temu odnawiałam nagrobek pana Mieczysława Skorupskiego – opowiada Agnieszka Andryszczak. – Był on postacią dosyć znaną w Białej w latach 20. Był lekarzem ginekologiem. Nagrobek miał bardzo zniszczoną część inskrypcyjną. Wydawało się, że to tylko dwa nazwiska. Kiedy przystąpiłam do oczyszczania (wtedy jeszcze metodą tradycyjną, ręczną), przy opracowywaniu kamienia okazało się, że coś zaczyna się jeszcze rysować. Wyłoniło się nazwisko jeszcze jednej osoby, które wcześniej było kompletnie niewidoczne. To było tak, jakbym „powoływała do życia” kolejną osobę. W Białej jest jeszcze sporo zabytkowych nagrobków, które wymagają renowacji. Sporo jest takich, które trzeba poddać konserwacji w najbliższym czasie, ponieważ są w złym stanie. Na tyle, na ile pozwalają fundusze, co roku typowane są takie w najgorszym stanie. Na tej zasadzie są odrestaurowywane.
– Staram się zawsze wykonywać tę pracę tak, żeby nagrobek po konserwacji nie wyglądał, jakby był nowo zrobiony – dodaje Agnieszka Andryszczak. – Cały urok starych nagrobków jest właśnie w tym, że mają tę patynę czasu świadczącą o wieku, o tym, ile przeszły. Widać, że to coś starego, nie nowo zrobionego w warsztacie kamieniarskim.
CZYTAJ: Dęblińskie muzeum powiększyło kolekcję o zabytkowe śmigłowce
Czyszczeniem nagrobków za pomocą metody laserowej zajęli się pracownicy jednej z warszawskich firm, która prowadzi prace związane z oczyszczaniem po pożarze katedry Notre Dame w Paryżu.
Prace konserwatorskie na bialskim cmentarzu mają zakończyć się w ciągu roku.
MaT / opr. WM
Fot. pixabay.com / nadesłane