niedziela, 4 czerwca 2023
°c
Brak wyników
Pokaż wszystkie wyniki
Polskie Radio Lublin
  • WIADOMOŚCI
    • BIAŁA PODLASKA
    • CHEŁM
    • LUBARTÓW
    • LUBLIN
    • PUŁAWY
    • ZAMOŚĆ
    • KRAJ I ŚWIAT
  • W RADIU
    • KULTURA
    • MUZYKA
    • PUBLICYSTYKA
    • REPORTAŻ
    • SPORT
    • POGODA
  • KONCERTY
  • GALERIE
  • PODCASTY
  • PATRONATY
    • KALENDARIUM
    • WNIOSEK O PATRONAT
  • AUDYCJE
  • O NAS
    • RAMÓWKA
    • LUDZIE RADIA
    • HISTORIA RADIA
    • STUDIO LUBLIN
    • STUDIO IM. BUDKI SUFLERA
    • REKLAMA
    • REGULAMINY i RODO
    • BIP
    • KONTAKT
SŁUCHAJ
Polskie Radio Lublin
  • WIADOMOŚCI
    • BIAŁA PODLASKA
    • CHEŁM
    • LUBARTÓW
    • LUBLIN
    • PUŁAWY
    • ZAMOŚĆ
    • KRAJ I ŚWIAT
  • W RADIU
    • KULTURA
    • MUZYKA
    • PUBLICYSTYKA
    • REPORTAŻ
    • SPORT
    • POGODA
  • KONCERTY
  • GALERIE
  • PODCASTY
  • PATRONATY
    • KALENDARIUM
    • WNIOSEK O PATRONAT
  • AUDYCJE
  • O NAS
    • RAMÓWKA
    • LUDZIE RADIA
    • HISTORIA RADIA
    • STUDIO LUBLIN
    • STUDIO IM. BUDKI SUFLERA
    • REKLAMA
    • REGULAMINY i RODO
    • BIP
    • KONTAKT
Polskie Radio Lublin
Strona Główna Wiadomości

Stowarzyszenia z pogranicza sprzątają cmentarze. Wizyta w ruinach cerkwi, gdzie kręcono finał „Zimnej wojny”

14 marca 2023 / 17:59
A A
20230311 094956 2023 03 14 180031
Udostępnij na FacebookUdostępnij na TwitterKod QR

Dwa stowarzyszenia (Lubyckie Stowarzyszenie Regionalne i „Robim co możem” z Ulhówka) działające na pograniczu polsko-ukraińskim rozpoczęły sezon na sprzątanie zapomnianych cmentarzy (m.in. greckokatolickich).

Sprzątanie cmentarzy

W weekend członkowie obu stowarzyszeń sprzątali drugi, położony nieco na uboczu cmentarz w Kniaziach. Reporterka Polskiego Radia Lublin towarzyszyła pracom i zajrzała do pobliskich ruin cerkwi św. Paraskewy, gdzie kręcono finałową scenę nominowanego do Oskara filmu „Zimna wojna” P. Pawlikowskiego.

– Postanowiliśmy wykorzystać moment, kiedy jeszcze nie ma liści, nie ma świeżego ziela, nie mamy co robić na pozostałych cmentarzach – mówi Anna Roci-Gmiterek, prezes Lubyckiego Stowarzyszenia Regionalnego. – Przyszliśmy na ten cmentarz, drugi cmentarz w Kniaziach po to, by wyciąć odrosty i samosiejki. Jest tego już trochę. Przez kilka lat nie było tutaj nic robione, więc w tej chwili jeżeli je powycinamy, to na wiosnę znajdziemy tutaj cmentarz usiany pięknym barwinkiem. Na Kniaziach można zwiedzać dwa cmentarze – jeden przycerkiewny, starszy cmentarz, i drugi, w głębi Kniazi, rzadziej zwiedzany. Mnóstwo ludzi nawet nie wie, że on się tutaj znajduje, natomiast można znaleźć tutaj fantastyczne nagrobki, dzieła kamieniarki. Ten cmentarz był założony miej więcej w połowie XIX wieku. Był czynny do lat 60. czy nawet 70. XX wieku. W tej chwili te cmentarze są nieczynne, natomiast zachowało się jeszcze sporo takich nagrobków. Jest to ogromny cmentarz, Kniazie przed wojną były ogromną wsią.

CZYTAJ: „Zostawmy przyszłym pokoleniom swoją historię”. Biblioteka w Szczebrzeszynie zbiera wpisy do kapsuły czasu

20230311_090809.jpg

Cerkiew w Kniaziach pod wezwaniem św. Paraskewy

– Jeszcze dwa lata temu weszlibyśmy do cerkwi przez drzwi – mówi pisarz, poeta, fotograf, nielicencjonowany przewodnik po Roztoczu Robert Gmiterek. – Tu musimy pokonać kilka stopni, chyba osiem. Teraz drzwi są zamknięte. To trochę absurdalne. Cerkiew w Kniaziach jest otwarta, nie ma kopuły, dachu, nie ma gdzie się schronić, natomiast drzwi są zamknięte. Cerkiew w Kniaziach pod wezwaniem św. Paraskewy to najstarsza murowana cerkiew na Roztoczu wschodnim, fundowana przez potomków kniaziów lubyckich. W 1798 roku zaczęła się jej budowa. Została ukończona w 1806 roku, a 14 października na święto świętej Paraskewy została konsekrowana. W 1941 roku kopuła cerkwi została uszkodzona pociskiem artyleryjskim, potem przez lata niszczała, aż upadła do środka. Kiedy cerkiew straciła dach, zaczęły niszczeń polichromie. Była to cerkiew rodzinna dla całej ukraińskiej społeczności. Po latach wojny i roku 1947, kiedy Ukraińcy zostali stąd wysiedleni, cerkiew zaczęła niszczeć.

– Kniazie to moje miejsce, mój początek i koniec, bo ten okrąg nad głową, otwarte niebo, to na pograniczu polsko-ukraińskim symbol, metafora, ikona, obraz tego, co było i jest i kim ja jestem. To moja tożsamość – podkreśla Robert Gmiterek. – Moi przodkowie wywodzą się dokładnie stąd. W tej cerkwi chrzczony był mój dziadek i wszyscy inni – dodaje.

CZYTAJ: Roztoczański Związek Powiatowo–Gminny będzie promował turystykę rowerową

20230311_095017.jpg

„Zimna wojna” w cerkwi św. Paraskewy

– Tu widzimy jeszcze resztki scenografii, które pozostały po współczesnym, bodajże najsłynniejszym epizodzie tej cerkwi. Cerkiew św. Paraskewy, św. Paraskewa metaforycznie zagrała w filmie Pawła Pawlikowskiego „Zimna wojna” – mówi Robert Gmiterek. – Jesteśmy w miejscu, gdzie stał zaimprowizowany ołtarz, paliła się świeczka i główni bohaterowie brali swój pierwszy i ostatni ślub. Została scenografia i chyba została taka powtórna sława tej cerkwi, bo ludzie pielgrzymują tutaj najczęściej z tego powodu.

– Niektórzy zwali ich wolnymi chłopami. W tym systemie pańszczyźnianym kniaziowie lubyccy byli to wolni ludzie, płacili tylko podatki do skarbu państwa i zobowiązani byli wystawić w czasie wojny ludzi do wojska – mówi Robert Gmiterek. – Ta ich wolność była potwierdzana kolejnymi dokumentami, wydawanymi przez królów Polski, aż do czasu, kiedy wkroczyła tu Austria w czasie zaborów. Kiedy w 1848 roku na terenie Galicji zniesiono pańszczyznę, kiedy wszyscy chłopi odzyskali wolność, to kniaziowie ją utracili, bo zostali zrównani z chłopami. Austriacki rząd odebrał im wszystkie przywileje.

CZYTAJ: Zabytki z okresu rzymskiego odkryte w gminie Tomaszów Lubelski [ZDJĘCIA]

20230311_101246.jpg

„Ludzi nie trzeba namawiać do pomocy”

– Sprzątamy kolejny cmentarz, wycinamy odrosty, wynosimy gałęzie. Staramy się też przewrócone krzyże jakoś w pionie postawić, żeby nie zostały zniszczone przez mróz – mówią uczestnicy akcji porządkowania cmentarza.

– Niektórzy ludzie mają za złe, że Polacy sprzątają ukraińskie cmentarze – mówi Renata Sobka, prezes Stowarzyszenia „Robim co możem” z Ulhówka. – To nie jest tak, bo my sprzątamy tu, a oni po stronie ukraińskiej sprzątają polskie groby. Nawzajem się wspieramy. Wydaje mi się, że to jest piękne.

– Ludzi nie trzeba namawiać do pomocy. Wystarczy jedno hasło. Trzeba takie rzeczy robić, żeby nie zapomnieć o takich miejscach – podkreślają uczestnicy akcji.
Kolejne sprzątanie przygranicznych cmentarzy już w sobotę – tym razem w Budyninie w gminie Ulhówek.

W materiale wykorzystano muzykę ze ścieżki dźwiękowej z filmu „Zimna wojna” (Joanna Kulig & Marcin Masecki – Dwa Serduszka).

AP/ opr. DySzcz

Fot. AP

Tagi: cerkiewcmentarz
REKLAMA

Czytaj także

20230311 095653 2023 06 03 083454
Wiadomości

Tu kręcono „Zimną wojnę”. Posprzątają cmentarz greckokatolicki

2 czerwca 2023
segment a kolumbarium w sektorze s10 na cemntarzu na majdanku 1 2023 05 17 143733
Lublin

Majdanek: powstał pierwszy segment kolumbarium na lubelskim cmentarzu

17 maja 2023
cerkiew 4 2023 05 02 215619
Wiadomości

Hrubieszowska cerkiew ponownie oddana wiernym

2 maja 2023
img 20230408 wa0001 2023 04 08 175849
Lublin

Groźny wypadek na cmentarzu. Mężczyzna wpadł do grobu [ZDJĘCIA]

8 kwietnia 2023
340122751 732343038439199 4711156631094150813 n 2023 04 07 101310
Lublin

Lublin: IPN odnalazł szczątki ofiar komunistycznego więzienia na Zamku [ZDJĘCIA]

7 kwietnia 2023
img 20211027 184832 2023 03 15 133218
Puławy

Wojenny cmentarz miejscem libacji. Mieszkańcy Puław i radny apelują o monitoring

15 marca 2023
a884a51cef7daa2816f66a8f8d30cdca 2023 03 07 164951
Wiadomości

Cmentarz przy ul. Peowiaków w Zamościu wymaga remontu. Trwa zbiórka środków

7 marca 2023
dsc 7487 2023 02 27 212605
Multimedia

Jeden z lubelskich kościołów dla grekokatolików. Dlaczego został przekazany? [ZDJĘCIA]

27 lutego 2023
Następna wiadomość
336103135 878161026591226 5419152800955172394 n 2023 03 14 182430

„To historyczny dzień dla nas wszystkich”. W Osuchach powstanie Muzeum Partyzantów Polskich

antena

    81 743 73 83
    informacje@radio-lublin.pl



ciekawostki

dinosaur 958005 1280 2023 06 03 221355

Badacze: dinozaury miały zdolność przyjmowania perspektywy innego osobnika

3 czerwca 2023
blueberries 2278921 1280 2023 06 01 093057

Proste zmiany w diecie mogą odwrócić utratę pamięci

1 czerwca 2023
pexels andrea piacquadio 3807277 2023 05 28 132816

Opracowano nowy elektrolit do akumulatorów. Będą sprawne nawet zimą

28 maja 2023
pexels ron lach 9034661 2023 05 27 180228

„Biodegradowalny” plastik nie rozkłada się w oceanie

27 maja 2023

o tym się mówiło

Małopolski Wyścig Górski: wyniki zawodników z regionu

Walka z torem i rywalem. Motor pokonał GKM [ZDJĘCIA]

21.05.2023 Nie tylko rozrywkowa niedziela radiowa

Salmonella w bialskim przedszkolu. Placówka zamknięta do 7 czerwca

31.05.2023 Hobbici. Z Lubelskiego

Pożar pensjonatu w Nałęczowie

REKLAMA

Polskie Radio Lublin S.A.
ul. Obrońców Pokoju 2
20-030 Lublin
tel. 801 501 022 / 81 53 64 200
fax 81 532 87 28
e-mail: poczta@radiolublin.pl

Praca Lublin
Partnerzy
Patronaty
Reklama
Kontakt
BIP

NASZE
CZĘSTOTLIWOŚCI:

102.2 MHz -Lublin
103.1 MHz -Ryki

103.2 MHz -Zamość
100.9 MHz -Chełm

93.1 MHz -Biała Podlaska

© 2023 Wszelkie prawa zastrzeżone. Radio Lublin S.A.

Brak wyników
Pokaż wszystkie wyniki
  • WIADOMOŚCI
    • BIAŁA PODLASKA
    • CHEŁM
    • LUBARTÓW
    • LUBLIN
    • PUŁAWY
    • ZAMOŚĆ
    • KRAJ I ŚWIAT
  • W RADIU
    • KULTURA
    • MUZYKA
    • PUBLICYSTYKA
    • REPORTAŻ
    • SPORT
    • POGODA
  • GALERIE
  • PODCASTY
  • PATRONATY
    • KALENDARIUM
    • WNIOSEK O PARTONAT
  • AUDYCJE
  • O NAS
    • RAMÓWKA
    • LUDZIE RADIA
    • HISTORIA RADIA LUBLIN
    • STUDIO LUBLIN
    • STUDIO IM. BUDKI SUFLERA
    • REKLAMA
    • REGULAMINY i RODO
    • BIP
    • KONTAKT

© 2023 Wszelkie prawa zastrzeżone. Radio Lublin S.A.

Ta witryna wykorzystuje cookie. Kontynuując przeglądanie wyrażasz zgodę na używanie plików cookie. Zachęcamy do odwiedzenia naszej strony Polityki prywatności.
Skip to content
Open toolbar Narzędzia ułatwień

Narzędzia ułatwień

  • Powiększ tekstPowiększ tekst
  • Zmniejsz tekstZmniejsz tekst
  • KontrastKontrast
  • NegatywNegatyw
  • Podkreśl linkiPodkreśl linki
  • Czcionka alternatywnaCzcionka alternatywna
  • Reset Reset