Do 17 marca przedłużono termin składania wniosków na odbudowę zabytków. To rządowy program kierowany bezpośrednio do jednostek samorządu terytorialnego, a za ich pośrednictwem również do innych podmiotów zobowiązanych do opieki nad zabytkami. Dzięki temu samorządy będą mogły skorzystać z finansowego wsparcia na prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane zabytkowych obiektów.
CZYTAJ: Pobłogosławił je papież. Nowe korony już w kodeńskim sanktuarium
Zainteresowanie rządowym programem odbudowy zabytków jest spore – mówi bialski konserwator zabytków Arkadiusz Bojczuk: – W tej chwili część gmin przeprowadza z nami wstępne konsultacje obiektów i zakresów prac. Będą składały wnioski do 17 marca. Następnie, po rozstrzygnięciu konkursu i przyznaniu środków, będą występowały do nas o wydanie pozwoleń, o opinie. Potem będą prowadzone prace przy tych zabytkach. Część z gmin zgłasza jeden obiekt, ale część – z tego, co się już orientujemy – będzie chciała zgłosić nawet pięć budowli. Na terenie delegatury mamy 45 gmin i 5 powiatów, więc spodziewamy się, że na pewno będzie to ponad 100 obiektów poddanych pracom konserwatorskim, restauratorskim i remontowym. To bardzo duża różnorodność – od kapliczek przydrożnych, poprzez kaplice większe, kościoły, zespoły dworsko-ogrodowe, parkowe, obiekty użyteczności publicznej – przekrój jest bardzo duży.
– Znana z walorów turystycznych gmina Kodeń zamierza złożyć trzy wnioski – mówi sekretarz gminy Mariusz Zańko: – Pierwszy i największy wniosek – we współpracy z parafią Św. Anny, z ojcami oblatami – będzie dotyczył renowacji kościoła Św. Anny. To najważniejszy zabytek w gminie Kodeń i budynek, który jest najbardziej rozpoznawalny. Trzeba wziąć pod uwagę, że w tym roku przypada 300-lecie koronacji obrazu Matki Bożej Kodeńskiej. Elewacja wymaga już naprawy. Trzeba pamiętać, że gros turystów, którzy przyjeżdżają do Kodnia to pielgrzymi, więc tak naprawdę im ładniej wyglądająca ta część miejscowości, tym dla każdego będzie to z korzyścią.
– Drugi wniosek będzie dotyczył zabytku, który będzie własnością gminy Kodeń – mówimy o bramie unickiej przy ul Sławatyckiej. Jest w bardzo złym stanie, wymaga oczyszczenia, odchwaszczenia, impregnacji, uzupełnienia cegieł. Trzeci element to piękna cerkiew, już stuletnia, w Zabłociu, zarządzana przez parafie prawosławne. Tam jest problem z przeciekającym dachem, więc środki będą przeznaczone na poprawę tej części budynku – wylicza Mariusz Zańko.
CZYTAJ: Mieszkańcy przeciw budowie kurzych ferm. „To nasza ziemia”
Brama unicka w Kodniu prawdopodobnie nigdy wcześniej nie była odnawiana. To ważny ślad miejscowej historii – mówi Jacek Malarski z Towarzystwa Przyjaciół Kodnia. – Kodeń to osada wielonarodowa i wielowyznaniowa. Oprócz katolików byli prawosławni, później unici, a także Żydzi. Po tych trzech wyznaniach zostały przede wszystkim katolickie kościoły lub kaplice. Po unitach nie zostało nic oprócz tejże właśnie bramy, dzwonnicy unickiej wybudowanej w 1816 roku z cegły czerwonej nieotynkowanej. Po Żydach pozostało tylko miejsce, gdzie znajdował się ich cmentarz, natomiast po unitach – ta brama.
Samorządy mogą ubiegać się o dotację na odnowę zabytków na poziomie 150, 500 tysięcy i 3,5 miliona złotych. Wnioski o dofinansowanie należy składać do prezesa rady ministrów za pośrednictwem Banku Gospodarstwa Krajowego.
Dofinansowanie wyniesie maksymalnie 98 procent wartości inwestycji, a minimalny wkład własny – 2 procent.
Na realizację programu rząd przeznaczył 3 miliardy złotych.
MaT/ opr. DySzcz
Fot. Grzegorz W. Tężycki / wikipedia.org