Kolejna tradycja z Lubelskiego znalazła się na Krajowej Liście Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego. To umiejętność wykonywania pisanek techniką drapaną – krasek z Krasnegostawu i okolic.
Jak czytamy na stronie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego: „Kraski to tradycyjne pisanki tworzone poprzez ręczne wydrapywanie wzoru na jajach barwionych w odwarze z łupin cebuli, co nadaje im odcienie czerwieni, brązu i wiśni. Do wykonywania krasek używa się ostrych narzędzi – żyletek, nożyków czy skalpeli. (…) Wzory przedstawiają motywy geometryczne, solarne, roślinne i religijne, a ich płynne linie i kontrastowe zestawienie kolorów tworzą efekt o wyjątkowym, malarskim charakterze”. Jak dodano: „kraski pozostają jednym z najbardziej charakterystycznych przykładów lokalnego pisankarstwa w Polsce”.
CZYTAJ: Z nici i słomy powstaje tradycja. Pająki z Lubelszczyzny symbolem dziedzictwa regionu [ZDJĘCIA]
To kolejna tradycja z Lubelszczyzny wpisana w tym roku na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego. Znalazły się tam: umiejętność wykonywania pająków ze słomy, papieru i bibuły, chodzenie po szczodrokach w Karczmiskach i „tradycja wykonywania pisanek batikowych na Lubelszczyźnie.
W poprzednich latach z naszego regionu na listę tę trafiły także: perebory tkane na Południowym Podlasiu, zwyczaj dunajowania w Łukowej (powiat biłgorajski) i brodacze ze Sławatycz (powiat bialski).
CZYTAJ: Trzy tradycje z Lubelskiego na Krajowej Liście Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego
Oprócz krasek 23 grudnia na listę wpisano także trzy tradycje z województwa wielkopolskiego: niedźwiedzie wielkanocne z Góry, procesję Bożego Ciała z tradycją dywanów kwietnych w Skęczniewie, procesję emaus i turki w parafii Dobra. W Górze w czasie świąt wielkanocnych „przez wieś przechodzi korowód postaci: Baby, Dziada, dwóch Niedźwiedzi, Poganiaczy, Kominiarzy oraz Grajka”. Postacie wyróżniają bogate kostiumy, w tym słomiane stroje Niedźwiedzi. Zwyczaj układania na Boze Ciało wielometrowych dywanów kwietnych w Skęczniewie sięga lat tuż po zakończeniu II wojnie światowej. Wtedy stanowił wyraz wdzięczności mieszkańców za ocalenie miejscowości. Z kolei procesja emaus w parafii Dobra wyrusza w Poniedziałek Wielkanocny, gromadząc mężczyzn w różnym wieku na 12-kilometrowej wędrówce wokół miejscowości. Natomiast turki to straż Grobu Pańskiego, działająca w Dobrej od 1882 roku, ubrana w czerwone mundury wzorowane na umundurowaniu żołnierzy tureckich.
Krajowa Lista Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego to polski rejestr dokumentujący żywe tradycje, zwyczaje, rzemiosło, wiedzę i obrzędy przekazywane z pokolenia na pokolenie. Zapisy na liście obejmują różnorodne przejawy kultury – od lokalnych tradycji muzycznych, widowiskowych i językowych po sztukę rzemieślniczą. Ma to na celu ich ochronę i dokumentację. Obecnie na liście znajdują się 122 wpisy z całej Polski.
JZoń / opr. ToMa
Fot. Stanisław Kliszcz / Krasnostawski Dom Kultury / Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego