158 lat temu – 7 listopada 1867 roku – urodziła się Maria Skłodowska-Curie. Z tej okazji na Wydziale Prawa i Administracji lubelskiego uniwersytetu noszącego jej imię otwarto okolicznościową wystawę. Powstała ona na podstawie badań i zbiorów prof. Tomasza Pospiesznego i Eweliny Wajs-Baryły – współtwórczyni projektu „Piękniejsza strona nauki – rola kobiet w tworzeniu chemii i fizyki”.
CZYTAJ: Sztuczna kość, wydruk 3D. Lekarze z Lublina przeprowadzili pionierską operację
– Polon i rad to niezwykłe pierwiastki, które całkowicie zmieniły nasze spojrzenie na budowę atomu – mówi prof. Pospieszny z Wydziału Chemii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. – Jej badania właściwie zainicjowały tworzenie fizyki i chemii jądrowej, a także medycyny nuklearnej. Sprawia to, że dzisiaj jesteśmy w zupełnie innym miejscu niż Maria Skłodowska-Curie. Odkrycie tych dwóch pierwiastków to nie tylko wzbogacenie układu okresowego, ale przede wszystkim danie do ludzkiej ręki olbrzymiego narzędzia, które może być wykorzystywane w medycynie do walki z chorobami nowotworowymi.
– Na wystawie ważna jest między innymi plansza o Jachymowie, niewielkiej miejscowości górskiej w Czechach, którą Maria Skłodowska-Curie odwiedziła 100 lat temu – mówi Ewelina Wajs-Baryła, założycielka Wydawnictwa Sophia. – Stamtąd właśnie brano rudy uranu, z których Maria wydzieliła polon i rad. Jest też mnóstwo zdjęć z archiwum rodzinnego. W Krakowie żyją potomkowie rodziny Skłodowskich i dr inż. Piotr Chrząstowski z przyjemnością podzielił się z nami prywatnymi zdjęciami z prywatnych zasobów. Wyjątkowa jest na przykład kolorowa fotografia Marii Skłodowskiej-Curie z córką. Okazuje się, że za jej życia istniał system kolorowej fotografii – zwany omnikolor – i pięć takich zdjęć noblistki wykonano. Znaleziono je po latach w laboratorium Curie w zapomnianej szufladzie. I jedno z nich prezentujemy dzięki współpracy z Muzeum Curie w Paryżu.
Wystawa „Maria Skłodowska-Curie. Zakochana w nauce” w najbliższy dniach będzie dostępna przy dużej auli na Wydziale Chemii UMCS.
Maria Skłodowska-Curie była pionierką w dziedzinie radiochemii, nowej gałęzi nauki, którą współtworzyła. Opracowała m.in. teorię promieniotwórczości i dokonała wielu przełomowych odkryć. Za swoje osiągnięcia dwukrotnie otrzymała Nagrodę Nobla.
LilKa / opr. ToMa
Fot. Krzysztof Radzki