Laureatem Nagrody POLIN 2025 został Marek Chmielewski – sołtys wsi Orla, działacz samorządowy zaangażowany w szereg organizacji pozarządowych i aktywista w Sieci Forum Dialogu. Nagrodę dla osób pielęgnujących pamięć o polskich Żydach wręczono podczas wieczornej gali w Warszawie.
CZYTAJ: Ocalić od niepamięci. Zamojski historyk utrwala historię żydowskich sąsiadów
Podczas uroczystości Nagrodę Specjalną POLIN Kultura i Media również odebrały ex aequo Wydawnictwa Austeria i Czarne, a Nagrodę Specjalną POLIN 2025 – Fundacja Sztetl Mszana Dolna – poinformowało biuro prasowe muzeum. Uhonorowano również Kamila Mrozowicza z Jedwabnego i Marka Kołcona – nauczyciela historii z Zamościa.
Laureatem Nagrody POLIN 2025 jest sołtys wsi Orla, Marek Chmielewski, który od wielu lat przywraca pamięć o lokalnej społeczności żydowskiej.
Szczególnym obszarem działań Marka Chmielewskiego jest synagoga w Orli, stanowiąca obecnie przestrzeń pamięci i dialogu. Dzięki jego staraniom i zaangażowaniu w 2023 roku właściciel synagogi złożył poprzez Gminę Orla wniosek do Rządowego Programu Zabytków. W wyniku tego współdziałania synagoga w Orli została zakwalifikowana do programu „7 Najbardziej Zagrożonych Zabytków i Obiektów Dziedzictwa Kulturowego w Europie” na rok 2025. Obiekt otrzyma wsparcie finansowe i eksperckie z Europejskiego Banku Inwestycyjnego w celu prowadzenia prac konserwatorskich. Marek Chmielewski jest również inicjatorem i organizatorem Festiwalu „Mimo wszystko – Szalom”, który odbywa się w Orli od 2023 roku. Dzięki jego uporowi i zaangażowaniu co roku w rocznicę wywiezienia orlańskich Żydów do Treblinki, organizowane są Dni Pamięci. Od wielu lat sołtys dba również o lokalny cmentarz żydowski.
W tym roku, po raz drugi w historii konkursu, dyrektor Muzeum POLIN Zygmunt Stępiński, przyznał także Nagrodę Specjalną w kategorii Kultura i Media. Jej laureatami są ex aequo Wydawnictwa Austeria i Czarne. Nagrodę Specjalną POLIN otrzymała Fundacja Sztetl Mszana Dolna, która od 2021 roku przywraca pamięć o mszańskich Żydach, budując przyjazne relacje z nielicznymi potomkami ocalonych. – Bohaterowie dzisiejszego wieczoru z pasją i przekonaniem realizują swoją misję. Przywracają pamięć o tych, którzy mieli być zapomniani. Sprawiają, że historia nie staje się zakładniczką teraźniejszości. To wymaga dzisiaj jeszcze więcej odwagi, samozaparcia i siły niż kiedykolwiek wcześniej – podkreślił podczas uroczystej gali dyr. Stępiński.
Nagroda POLIN jest przyznawana od 2015 roku. Stanowi ona wyróżnienie dla osób i organizacji, które często bez rozgłosu ocalają od zapomnienia historie, miejsca i ludzi. Przywracają pamięć, edukują, budują mosty między przeszłością a teraźniejszością, między społecznościami, między ludźmi.
Mecenasem konkursu jest Gregory Jankilevitsch i Jankilevitsch Foundation, współorganizatorem Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny w Polsce, a Mecenasem Muzeum POLIN – ORLEN.
Polska Agencja Prasowa / opr. PaW
Fot. PAP / Leszek Szymański