W Lublinie otwarta została wystawa upamiętniająca falę protestów i strajków, które przeszły przez Lubelszczyznę w 1980 roku. Brało w nich udział ponad 150 zakładów pracy, w tym 90 w Lublinie.
Wystawa została zatytułowana „Przed sierpniem był lipiec”. Jednak obecny na wernisażu ekspozycji wieloletni marszałek Senatu, a także zasłużony opozycjonista w czasach PRL-u – Bogdan Borusewicz zaproponował inny tytuł.
– To jest dobry tytuł, ale ja dałbym nieco inny: „Przed Gdańskiem był Lublin” – mówił Borusewicz. – Nie miałem nic wspólnego z tym lubelskim strajkiem. Robili to moi przyjaciele, koledzy, którzy byli w Lublinie. Ale ten strajk był dla mnie ważny, dlatego że był to trzydniowy strajk, całe miasto stało. Patrzyłem, jak reaguje władza. A (ówczesny pierwszy sekretarz PZPR – red.) Gierek tego strajku zdecydował się nie rozpędzić. Pomyślałem więc, że my tutaj w Gdańsku nabierzemy rozpędu. Ten strajk był znamienny, dlatego że to był strajk całego miasta. Wcześniej strajkowały jedynie poszczególne fabryki.
Wystawa będzie prezentowana na placu Litewskim do 21 lipca. Ponadto w piątek (18.07) na placu Czechowicza do godzin wieczornych stać będzie autobus historii z archiwalnymi nagraniami uczestników protestów.
– Lubelski Lipiec to było wyjątkowe wydarzenie w historii Lubelszczyzny i Polski – mówi przewodniczący Zarządu Regionu Środkowo-Wschodniego NSZZ „Solidarność” w Lublinie Marek Wątorski. – Robotnicy wstali z kolan, podnieśli wysoko głowy i pokazali władzy komunistycznej, że jej prosperowanie w systemie naszej ojczyzny się kończy. To była wielka odwaga robotników, żeby zatrzymać maszyny i rozpocząć strajki okupacyjne. To była właśnie mądrość lubelskich strajków, że robotnicy strajkowali na swoich stanowiskach pracy, bo przecież chichotem historii byłoby, gdyby komuniści uderzyli na robotników przy własnych maszynach.
W piątek (18.07) odbyła się też promocja albumu autorstwa dr Marcina Dąbrowskiego „Dekada Solidarności. Region Środkowowschodni w latach 1980-89” . Na placu Dworcowym otwarto natomiast wystawę dokumentującą działalność NSZZ „Solidarność” na Lubelszczyźnie.
Protesty, określane dziś jako Lubelski Lipiec, rozpoczęły się 8 lipca 1980 roku w WSK Świdnik, gdy robotnicy dowiedzieli się o podwyżce cen w zakładowej stołówce. W kilka dni strajki objęły całą Lubelszczyznę. Później tamtego lata rozlały się na Wybrzeże i inne części Polski, doprowadzając do podpisania porozumień sierpniowych z komunistycznym rządem w Stoczni Gdańskiej i powstania Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”.
MaTo / MaK / LilKa / opr. WM / ToMa
Fot. Iwona Burdzanowska / Miasto Lublin Facebook