Twoje dane osobowe są cenniejsze, niż myślisz. W cyfrowym świecie to właśnie one stają się najdroższą walutą. Tymczasem wystarczy chwila nieuwagi, aby znalazły się w rękach cyberprzestępców i trafiły na czarny rynek w darknecie. Skutki mogą być katastrofalne – od kradzieży tożsamości po gigantyczne długi zaciągnięte na Twoje nazwisko. Jak to się dzieje? Co możesz zrobić, by uniknąć takiego scenariusza? Sprawdź.
Czym jest darknet i jak mogą tam trafić Twoje dane?
Darknet to ukryta część internetu, niedostępna dla zwykłych wyszukiwarek. Można tam dotrzeć tylko z użyciem specjalnego oprogramowania, a działalność prowadzona w tej przestrzeni jest znacznie trudniejsza do monitorowania. To tam funkcjonują nielegalne rynki, na których można kupić i sprzedać niemal wszystko, w tym dane osobowe. Ale skąd one się tam biorą? Najczęściej powodem są:
- wycieki z firm i instytucji – hakerzy regularnie atakują bazy danych banków, sklepów internetowych i urzędów, wykradając ogromne ilości informacji;
- phishing – cyberprzestępcy podszywają się pod znane firmy i instytucje, aby wyłudzić np. dane logowania lub numery kart płatniczych;
- złośliwe oprogramowanie – które zbiera dane bez wiedzy użytkownika.
Handel danymi w Internecie jest bardzo opłacalny, stąd zainteresowanie hakerów ich wykradaniem. Przejęte informacje można sprzedać na czarnym rynku, a darknet jest idealną przestrzenią do tego typu działań, ponieważ jego użytkownicy są bardzo trudni do namierzenia. Twoje dane mogą być też wykorzystywane np. do szantażowania instytucji, z której wyciekły.
Konsekwencje handlu Twoimi danymi osobowymi
Jeśli Twoje dane znajdą się w darknecie, może to oznaczać duży problem o długofalowych skutkach. Na jakie dokładnie zagrożenia jesteś narażony w takiej sytuacji?
Kradzież tożsamości
Dane osobowe, takie jak PESEL, imię, nazwisko czy adres zamieszkania, mogą posłużyć do podszycia się pod Ciebie. Przestępcy mogą otwierać fałszywe konta w bankach, wyłudzać pieniądze od znajomych, wynajmować mieszkanie lub nawet dokonywać przestępstw na Twoje nazwisko.
Wyłudzenia kredytów lub pożyczek
Jeśli Twoje dane wpadną w ręce oszustów, mogą oni wykorzystać je do zaciągnięcia kredytu lub pożyczki. Co prawda istnieją przepisy i mechanizmy, które mają zapobiegać takim sytuacjom, ale nie są one niezawodne. W najgorszym przypadku dowiesz się o tym dopiero wtedy, gdy będziesz starać się o kredyt i okaże się, że negatywne wpisy w BIK nie pozwalają na jego zaciągnięcie, a Ty masz niespłacony dług, o którym nie masz pojęcia.
Oszustwa finansowe
Cyberprzestępcy mogą użyć Twoich danych do zakupów na Twój koszt, zakładania fałszywych firm lub prania brudnych pieniędzy. W rezultacie możesz zostać obciążony finansowo lub prawnie za działania, których nigdy nie podjąłeś.
Szantaż
Jeśli hakerzy zdobędą Twoje prywatne informacje, mogą próbować Cię szantażować. Mogą grozić ujawnieniem kompromitujących treści, zdjęć lub informacji, które wpadły w ich ręce i żądać w zamian opłat.
Jak chronić się przed utratą kontroli nad swoimi danymi?
Dobra wiadomość jest taka, że nawet zwykły człowiek nie jest bezbronny wobec cyberprzestępców. Co prawda nie jesteś w stanie obronić się przed cyberatakami i ich skutkami, ale możesz minimalizować skutki wycieku. Świadomość zagrożeń to pierwszy krok. Istnieje również kilka praktycznych zasad, których warto przestrzegać, aby uniknąć przykrych konsekwencji utraty kontroli nad swoimi danymi.
- Używaj silnych haseł – twórz unikalne, długie hasła do różnych kont i nie zapisuj ich w łatwo dostępnych miejscach. Pamiętaj też, aby regularnie je zmieniać. W utrzymaniu kontroli nad hasłami pomogą specjalne aplikacje, czyli ogólnodostępne menedżery haseł.
- Korzystaj z uwierzytelniania dwuskładnikowego tam, gdzie to możliwe – dodatkowa warstwa zabezpieczeń utrudni dostęp do Twoich kont nawet wtedy, gdy ktoś zdobędzie Twoje dane logowania.
- Nie klikaj w podejrzane linki – uważaj na podejrzane wiadomości e-mail i SMS-y. Zachowaj szczególną ostrożność zawsze wtedy, gdy ktoś prosi Cię o podanie danych osobowych lub logowania.
- Unikaj publicznych sieci Wi-Fi – jeśli musisz korzystać z otwartej sieci, używaj VPN, aby szyfrować swoje połączenie.
- Używaj oprogramowania antywirusowego – aby chronić się przed złośliwym oprogramowaniem, które może przejmować Twoje dane.
- Monitoruj swoje finanse – regularnie sprawdzaj wyciągi bankowe i raporty kredytowe, aby szybko wykryć podejrzane transakcje. Włącz w banku powiadomienia o nowych transakcjach.
- Włącz powiadomienia o użyciu Twoich danych – nie musisz znać się na darkencie, żeby sprawdzać, czy nie ma tam Twoich danych. Wystarczy, że włączysz Alerty BIK, które od teraz monitorują też darknet pod kątem informacji o Tobie. Otrzymasz alert od razu, gdy Twoje dane pojawią się w darknecie, a także przy próbach ich wykorzystania w banku czy firmie pożyczkowej.
Pamiętaj! Twoje dane to cenna waluta w cyfrowym świecie, a gdy dojdzie do ich wycieku, możesz jedynie minimalizować skutki tego wydarzenia. Dbaj o nie jak o własne pieniądze, bo raz skradzione mogą narazić Cię na ogromne kłopoty.
Artykuł sponsorowany