Wiersze, listy, fotografie, rysunki autorstwa Józefa Czechowicza będzie można oglądać od poniedziałku (09.09) w Lublinie na wystawie przygotowanej w 85. rocznicę śmierci poety. Niektóre z eksponatów będą prezentowane po raz pierwszy. Czechowicz zginął 9 września 1939 r. podczas bombardowania Lublina.
Kierownik Muzeum Literackiego im. Józefa Czechowicza w Lublinie prof. Aleksander Wójtowicz zapowiedział, że na wystawie będzie można zobaczyć pierwszą wersję wiersza „Lublin z dala”, który wszedł w skład słynnego „Poematu o mieście Lublinie”. Rękopis pochodzi z listu do Wacława Gralewskiego. Dzięki temu wiemy, że jedna z najbardziej znanych fraz poematu pierwotnie brzmiała „Lublin nad rzeką przysiadł”. Dopiero w kolejnych redakcjach poeta zmodyfikował jej brzmienie na „Lublin nad łąką przysiadł” i w takim właśnie kształcie weszła ona do historii literatury oraz poezji lubelskiej.
– Jakby posłuchać tej frazy, to “rz” w “rzece” trochę burzy sielankowy, łagodny nastrój pejzażu. Ta zamiana ma jeszcze głębsze znaczenie ze względu na to, że kulturowo kojarzymy rzekę z topiką przemijania, upływem czasu. Natomiast łąka kojarzy nam się z sielanką i bezpieczną przestrzenią – wyjaśnił kierownik muzeum.
Zwiedzający będą mogli zobaczyć również list do księdza Zalewskiego z rysunkiem wieży Trynitarskiej i napisem „Lublin, Lublin, Lublin”. Prof. Wójtowicz zwrócił uwagę, że Czechowicz miał szerokie zainteresowania – fotografował lubelskie ulice oraz budynki, ale też wędrował po mieście z notatnikiem i ołówkiem. „Rysunki przedstawiają miejsca, które w szczególny sposób przykuły jego uwagę” – podkreślił kierownik.
CZYTAJ: Średniowiecze w centrum Lublina. Trwa niezwykły weekend [ZDJĘCIA]
Na wystawie prezentowane będą również listy wysyłane do niego przez siostrę Katarzynę, kiedy ta jeszcze nie wiedziała o jego śmierci. – Poeta ginie tragicznie podczas bombardowania Lublina. Z powodu wojny ta informacja nie rozchodzi się szybko i jego siostra będąca wtedy na Wołyniu, dalej wysyła do niego listy, myśląc, że żyje, co jest bardzo wstrząsającym świadectwem czasu wojny – dodał prof. Wójtowicz.
Wystawę „Lublin, Lublin, Lublin. Józef Czechowicz i rodzinne miasto” zorganizowaną w 85. rocznicę śmierci poety będzie można oglądać od poniedziałku, 9 września w Muzeum Literackim im. Józefa Czechowicza przy ul. Złotej 3 w Lublinie. Ekspozycja będzie czynna przez trzy miesiące.
Józef Czechowicz urodził się 15 marca 1903 roku, w suterenie nieistniejącej już kamienicy przy ul. Kapucyńskiej 3 w centrum Lublina. W jego poezji sielankowe opisy wsi i prowincji w miarę zbliżania się wojny ustępowały elementom katastrofizmu. Najsłynniejsze tomiki poetyckie Czechowicza to “Kamień” (1927), “Ballada z tamtej strony” (1932), “Nic więcej” (1936), “Nuta człowiecza” (1939). Jego „Poemat o mieście Lublinie”, który jest poetyckim zapisem nocnego spaceru po ulicach miasta, powstał w 1934 r. jako słuchowisko radiowe. Poeta zginął podczas bombardowania Lublina 9 września 1939 r., w wieku 36 lat.
RL / PAP / opr. ToMa
Fot. archiwum