W Lublinie trwają obchody Dnia Solidarności i Wolności. Święto to upamiętnia 44. rocznicę podpisania porozumień sierpniowych i zryw Polaków do wolności i niepodległości oraz walkę z władzą komunistyczną w 1980 roku.
– Wówczas byliśmy państwem socjalistycznym, ale marzyliśmy o wolności i mieliśmy odwagę po nią sięgnąć – mówi przewodniczący zarządu Regionu Środkowo-Wschodniego NSZZ „Solidarność”, Marian Król. – Tu była solidarność międzyludzka i każdy odpowiadał za drugiego. Braliśmy odpowiedzialność za miejsce pracy, za kolegę w pracy, za to, co się zdarzy, ale tak, żeby nie dać się ówczesnej władzy sprowokować. Nie byliśmy przez (władzę komunistyczną) traktowani podmiotowo, ale przedmiotowo, więc chcieliśmy, żeby nas uczłowieczono. I chcieliśmy być dziedzicami, a nie niewolnikami.
CZYTAJ: Sierpień’80 i Solidarność na wystawie IPN-u [ZDJĘCIA]
Porozumienia sierpniowe zapoczątkowały proces prowadzący do upadku komunizmu w Europie Środkowej i Wschodniej.
Według historyków to wydarzenie było wyjątkowe i kluczowe dla losów nie tylko Polski, ale też całej Europy. – Nigdy wcześniej do czegoś takiego nie doszło – mówi dr Marcin Dąbrowski z Biura Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej w Lublinie. – Można to śmiało porównać z takimi wydarzeniami jak: chrzest Polski, bitwa pod Grunwaldem czy powstanie warszawskie. Było to pierwsze w dziejach bloku sowieckiego – nie tylko Polski – porozumienie oddolnego ruchu społecznego z ówczesną władzą autorytarną. Wywalczono między innymi wolną sobotę, którą cieszymy się do dziś, podstawowe prawa związkowe, wolność wyznania, wolność słowa, ograniczenie cenzury.
Uczestnicy lubelskich uroczystości złożyli kwiaty i zapalili znicze pod Pomnikiem Wdzięczności.
O godzinie 19.00 w archikatedrze lubelskiej rozpoczęła się msza święta w intencji wszystkich żyjących i zmarłych, którzy działali w ruchu solidarnościowym oraz na rzecz wolności ojczyzny. Po nabożeństwie uczestnicy przejdą pod pomnik błogosławionego księdza Jerzego Popiełuszki, gdzie złożą kwiaty,
Dzień Solidarności i Wolności jest obchodzony w rocznicę podpisania porozumień sierpniowych. 31 sierpnia 1980 roku o godzinie 16.40, po 18 dniach strajku okupacyjnego w Stoczni Gdańskiej, po protestach solidarnościowych 700 zakładów pracy z całej Polski, a także po wielu dniach negocjacji, zostało podpisane historyczne porozumienie, otwierające drogę do powstania Solidarności i rozpoczynające przemiany ustrojowe w Polsce.
Pod wpływem strajków komunistyczne władze zgodziły się między innymi na utworzenie niezależnych i samorządnych związków zawodowych, prawo do strajku, budowę pomnika ofiar grudnia 1970 roku, transmisje niedzielnych mszy św. w Polskim Radiu i ograniczenie cenzury.
MaTo / opr. ToMa
Fot. Piotr Michalski
Pliki dźwiękowe
Marian Król
Dr Marcin Dąbrowski
