Ponad 3,5 mln złotych trafi do Kościoła pw. Nawrócenia św. Pawła w Lublinie na renowację ołtarzy.
– Te ołtarze dawno nie były poddawane żadnym zabiegom konserwatorskim – mówi ekonom archidiecezji lubelskiej ks. Jarosław Orkiszewski. – Dokładnie jest to 8 ołtarzy z kościoła, który jest jednym z czołowych zabytków renesansu lubelskiego. Ołtarze, które są umieszczone przy głównych filarach kościoła, przejdą prace konserwatorskie, restauratorskie, żeby przywrócić parametry techniczne i walory artystyczne.
– Jest to piękny XV-wieczny kościół – mówi marszałek województwa lubelskiego Jarosław Stawiarski. – To własność archidiecezji lubelskiej, ale pamiętajmy, że wszystkie zabytki są własnością społeczeństwa, bo to myśmy budowali województwo lubelskie. To jest nasz taki wkład w 550 lat województwa.
CZYTAJ: Miliony na remonty dróg dla Lubelskiego
Łączna wartość renowacji to 3,5 mln 70 tys. złotych, z tego 3,5 mln pochodzi z Rządowego Programu Odbudowy Zabytków, a 70 tys. to wkład własny województwa lubelskiego.
Osiem ołtarzy do odnowy
Odnowione zostanie osiem ołtarzy umieszczonych w nawach bocznych, przy głównych filarach kościoła. Ołtarze te wykonane z drewna, z obrazami świętych – m.in. św. Anny, św. Józefa, św. Walentego, św. Tekli, św. Jana z Dukli – pochodzą z XVIII wieku. – Te ołtarze już dawno nie były poddawane żadnym zabiegom konserwatorskim. Są one teraz złożone i czekają w pracowni konserwatorskiej na renowację. Ufamy, że jeszcze w tym roku da się zrobić cztery ołtarze, a kolejne cztery w 2025 roku – powiedział ekonom Archidiecezji Lubelskiej ks. Jarosław Orkiszewski.
Renowacja ołtarzy jest elementarzem kompleksowej renowacji pobernardyńskiego kościoła pw. Nawrócenia św. Pawła. Świątynia jest jednym z najważniejszych zabytków renesansu lubelskiego – nurtu architektonicznego inspirowanego architekturą włoską, charakterystycznego dla budowli sakralnych na Lubelszczyźnie, budowanych lub przebudowywanych w pierwszej połowie XVII wieku. (Budowle tego typu jako pierwszy wyodrębnił i określił terminem „renesans lubelski” Władysław Tatarkiewicz w 1926 r.).
Pierwszy zbudowany tu kościół gotycki z lat 1470-1497 uległ zniszczeniu i został przebudowany w latach 1557-1569. To tutaj 29 czerwca 1569 roku – w największym wówczas kościele w Lublinie – odbyło się nabożeństwo dziękczynne przed podpisaniem aktu Unii Lubelskiej.
Kolejny pożar zniszczył kościół w 1602 r. Wykonana wtedy w ciągu pięciu lat przebudowa, według projektu muratorów Rudolfa Negroniego i Jakuba Balina, wywarła decydujący wpływ na kształtowanie się renesansu lubelskiego. Świątynia stała się prawdopodobnie wzorcem powielanym przy budowie innych kościołów na terenie Lublina i regionu. Z czasów tej renesansowej przebudowy pochodzi m.in. wystrój sztukatorski sklepienia naw i prezbiterium kościoła. W kolejnych latach świątynia była jeszcze kilkakrotnie modernizowana i częściowo przebudowywana.
Prace konserwatorskie i roboty budowlane w kościele pw. Nawrócenia św. Pawła i budynku dawnego klasztoru pobernardyńskiego rozpoczęły się w 2022 r.
W lipcu tego roku lubelski konserwator zabytków Dariusz Kopciowski poinformował, że podczas prac ziemnych odkryto fragmenty nieznanej średniowiecznej wieży. Relikty murów z kamienia wapiennego na piaskowo-wapiennej zaprawie odsłonięto w zakrystii kościoła i w korytarzu pomiędzy nią a prezbiterium. Układają się one w rzut prostokątnej budowli o wymiarach 7,5 m na 8,5 m, od wschodu i zachodu posiadającej po trzy przypory o wymiarach 1,5 x 1,5 m.
Wstępna analiza murów wykazała, że odkryta budowla jest starsza niż wschodnie skrzydło klasztorne i prezbiterium kościoła wybudowane po pożarze z 1602 r., a jej wymiary i zastosowany budulec mogą wskazywać, że to średniowieczna budowla wieżowa zlokalizowana poza murami obronnymi miasta.
Zespół pobernardyński w Lublinie jest objęty ochroną konserwatorską poprzez wpis do rejestru zabytków woj. lubelskiego. Jego renowacja ma się zakończyć w 2025 roku.
InYa / PAP / opr. AKos
Fot. Piotr Michalski / Parafia pw Nawrócenia św. Pawła w Lublinie FB