10 maja 1974 roku ukazało się rozporządzenie o utworzeniu Roztoczańskiego Parku Narodowego. Równo 50 lat po tej dacie w parku, którego tereny rozciągają się dziś na niemal ośmiu i pół tysiąca hektarów, rozpoczyna się świętowanie jubileuszu.
– To czas na wspomnienia, ale i spoglądanie w przyszłość – o planach i priorytetach na najbliższe lata opowiada zastępca dyrektora RPN Tadeusz Grabowski. – Ścieżka w koronach drzew, wieża widokowa, rozbudowa ośrodka edukacyjno-muzealnego, budowa ścieżki multisensorycznej. W tym obszarze funkcjonalnym części historycznej Zwierzyńca i Roztoczańskiego Parku to są bardzo ważne działania, które planujemy na wiele lat, które zmienią oblicze edukacyjno-turystyczno-informacyjne Roztoczańskiego Parku Narodowego.
CZYTAJ: Ścieżki, szlaki i zagadki. Roztoczański Park Narodowy w „Spacerowniku”
CZYTAJ: Nowy gatunek chrząszcza stwierdzony w Roztoczańskim Parku Narodowym [ZDJĘCIA, WIDEO]
– Pierwszy kontakt z parkiem miał miejsce niespełna 50 lat temu bez dwóch miesięcy – mówi przewodniczący rady naukowej Roztoczańskiego Parku Narodowego dr hab. Bogdan Lorens. – Jako student biologii UMCS byłem tutaj pierwszy raz no i wsiąkłem. Jest to naprawdę pod względem przyrodniczym, krajobrazowym wyjątkowy region. Mamy tutaj oderwaną od polskich gór, czyli od Karpat, enklawę z roślinnością górską. Znaczna część górskich gatunków, które możemy spotkać w Karpatach, później nie ma ich w przedgórzu Karpat i pojawiają się z powrotem na Roztoczu. Żywiec gruczołowaty, dentaria glandulosa. To jest gatunek związany z buczynami górskimi, karpackimi. Tutaj na Roztoczu występuje bardzo obficie. Starzec Fuchsa, starzec gajowy. Bardzo cennym zbiorowiskiem, oprócz buczyny karpackiej, jest wyżynny jodłowy bór mieszany.
– Pracowałam w Roztoczańskim Parku Narodowym 30 lat – wspomina Lidia Sadowska. – W parku zajmowałam się ochroną lasu. Te początki były całkiem inne niż w momencie jak już odchodziłam z pracy. Zaczynaliśmy w niezbyt licznym gronie. Kilkadziesiąt osób, około czterdziestu. W trakcie tych lat przybywało ścieżek spacerowych, czyli to całe udostępnianie, ścieżek rowerowych. Cała infrastruktura związana z Florianką.
CZYTAJ: W Roztoczańskim Parku Narodowym liczą tropy zwierząt [ZDJĘCIA]
Fotograf Wiesław Lipiec pracował w parku od 1977 do 1995 roku.
– Myśmy dopiero zaczęli robić inwentaryzację, odkrywać, poszukiwać różnych ciekawych elementów przyrody. Przede wszystkim roślin. Wtedy postanowiłem zrobić album o Roztoczańskim Parku Narodowym. Zdjęcia robiłem w latach 1979 – 1984. W tym albumie właściwie było wszystko. Były pejzaże leśne, rezerwaty ścisłe, były te zupełnie pierwotne, naturalne fragmenty. Niektóre zwierzęta tam się udało sfotografować. Trudna to była fotografia, ale próbowaliśmy z kolegą Pawłem Marczakowskim, który jeszcze pracuje w parku. Ja go w 1981 roku przyjmowałem do pracy.
– Bardzo ważną rolą jest zachowanie tych ekosystemów leśnych, szczególnie buczyn karpackich, borów jodłowych – podkreśla Tadeusz Grabowski. – Teren parku to obszar występowania gatunków roślin siedmiu obszarów geograficznych, więc zachowanie tej bioróżnorodności, georóżnorodności jest rzeczą kluczową dla funkcjonowania parku. Ale też i zachowanie korytarzy ekologicznych, czyli naturalnych dróg, którymi następuje przepływ i zwierząt z parku i do parku. To jest też monitorowanie tych zmian klimatu, które zachodzą i określanie kierunków, w jaką stronę one będą zmierzały. Bardzo ważną rzeczą jest też utrzymanie konika polskiego, tego herbowego zwierzęcia Roztoczańskiego Parku Narodowego. Zachowanie tych panoram widokowych. Czy to z góry Niedźwiedź, czy z Bukowej Góry, czy też z Białej Góry, obok której tutaj się w tej chwili znajdujemy.
CZYTAJ: Dzień otwarty w Roztoczańskim Parku Narodowym [ZDJĘCIA]
Świętowanie jubileuszu będzie trwało przez kilka najbliższych miesięcy. Otwarta została już wystawa pod hasłem „Park dla ludzi. Ludzie dla Parku” w Roztoczańskim Centrum Monitoringu i Nauki. Na sobotę (11.05) zaplanowano z kolei rajd rowerowy z okazji urodzin RPN. Latem natomiast odbędzie się dzień otwarty parku pod nazwą „Roztoczańska przygoda z konikiem polskim”.
JN / opr. PrzeG
Fot. LeW / Roztoczański Park Narodowy FB