Skamieliny zwierząt, które mogą być jednymi z najwcześniejszych mięsożerców, odkryli naukowcy na Grenlandii. Bezkręgowce z dolnego kambru to krewni współcześnie żyjących morskich drapieżników.
Naukowcy z Uniwersytetu w Bristolu (Wielka Brytania) odkryli fosylia nowej grupy drapieżników. Te bezkręgowce, które 518 mln lat temu były prawdopodobnie jednymi z najgroźniejszych morskich mięsożerców, znaleziono w Sirius Passet na północy Grenlandii. Stanowisko to paleontolodzy badają od 1984 r. i wydobyli z niego ponad 10 tys. skamieniałych okazów różnych dolnokambryjskich zwierząt, w tym wiele gatunków gąbek, robaków i stawonogów.
Po 40 latach prac w Sirius Passet naukowcy wciąż odkrywają tam nowe gatunki – takie jak stworzenia opisane po raz pierwszy w magazynie „Science Advances”. Nazwano je Timorebestia (z łac. bestia wywołująca przerażenie). Badacze uważają, że te bezkręgowce, które pojawiły się 518 milionów lat temu, mogą być jednymi z najwcześniejszych morskich zwierząt mięsożernych. A z pewnością jednymi z największych wśród ówczesnych istot wodnych, chociaż dorastały zaledwie do ok. 30 cm.
CZYTAJ: Są fenomenem. Dlaczego niektóre grzyby świecą? [ZDJĘCIA]
Należące do typu szczecioszczękich zwierzęta miały wyraźnie wyodrębnioną głowę z długimi czułkami, otwór gębowy z kolczastymi szczękami, płetwy po bokach ciała i zaokrągloną płetwę ogonową. Paleontolodzy znaleźli w Sirius Passet 13 osobników tego gatunku.
– Wcześniej wiedzieliśmy, że prymitywne bezkręgowce, jak te z rodzaju Anomalocaris, były dominującymi drapieżnikami w kambrze. Timorebestia jest dalekim krewnym żyjących dziś szczecioszczękich. Obecnie do tego typu, zwanego też strzałkami morskimi, należą znacznie mniejsze drapieżniki, rzadko dorastające do 10 cm i żywiące się zooplanktonem – powiedział dr Jakob Vinther, paleontolog ze Szkoły Nauk o Ziemi i Nauk Biologicznych Uniwersytetu w Bristolu, główny autor pracy.
– Nasze badania pokazują, że w dolnokambryjskich ekosystemach oceanicznych istniał dość skomplikowany łańcuch pokarmowy, złożony z kilku poziomów drapieżników. Zwierzęta z gatunku Timorebestia były gigantami swoich czasów i znajdowały się blisko szczytu łańcucha pokarmowego. To znaczy, że miały podobne znaczenie dla kambryjskiego ekosystemu, jak niektóre drapieżniki we współczesnych morzach i oceanach, takie jak rekiny i foki – dodał dr Vinther.
CZYTAJ: Naukowcy „rozmawiali” z wielorybem. Cel eksperymentu zaskakuje
Wewnątrz skamieniałego układu pokarmowego nowo odkrytego zwierzęcia naukowcy znaleźli szczątki Isoxys volucris – niewielkiego, głębokomorskiego drapieżnika.
– Te stawonogi, bardzo powszechne na stanowisku Sirius Passet, były głównym źródłem pożywienia dla wielu innych zwierząt. Timorebestia pochłaniały je w ogromnych ilościach – wyjaśniał dr Morten Lunde Nielsen ze Szkoły Nauk o Ziemi Uniwersytetu w Bristolu, współautor badania.
Szczecioszczękie są jednymi z najstarszych zwierząt kambryjskich odkrywanych przez paleontologów – pojawiają się w osadach kambryjskich liczących 538 mln lat i starszych. Kopalne stawonogi występują w skamielinach datowanych na ok. 521-529 mln lat.
– Zarówno współczesne strzałki morskie, jak i bardziej prymitywne Timorebestia to pływające drapieżniki. Można więc przypuszczać, że szczecioszczękie zdominowały oceany, zanim pojawiły się stawonogi. Być może ich ‘panowanie’ trwało 10-15 milionów lat, zanim zostały wyparte przez inne, bardziej skuteczne drapieżniki – tłumaczył dr Vinther.
CZYTAJ: Archeologiczne sensacje z Lubelszczyzny docenione w konkursie
– Jesteśmy bardzo podekscytowani odkryciem. Podczas serii wypraw do Sirius Passet na dalekiej północy Grenlandii znaleźliśmy wiele nowych, ekscytujących organizmów. Dzięki świetnie zachowanym szczątkom możemy również poznać ich szczegóły anatomiczne, w tym budowę mięśni, układu trawiennego i nerwowego – dodał współautor badania i kierownik ekspedycji do Sirius Passet, dr Tae Yoon Park z Koreańskiego Instytutu Badań Polarnych.
Dr Park powiedział też, że jego zespół spodziewa się kolejnych odkryć, które ujawnią, jak wyglądały i ewoluowały najwcześniejsze ekosystemy zwierzęce.
PAP / RL / opr. WM
Fot. Matt Hardy, pexels.com