1 września 1948 roku urodził się metropolita lubelski arcybiskup Józef Życiński, ceniony teolog, filozof, wykładowca i publicysta, człowiek o bogatej osobowości i aktywnej działalności. Był jednym z najbardziej rozpoznawalnych hierarchów polskiego Kościoła przełomu XX i XXI wieku.
W 1990 roku papież Jan Paweł II mianował go biskupem tarnowskim, a w 1997 arcybiskupem lubelskim. Jako pasterz diecezji lubelskiej z urzędu pełnił funkcję wielkiego kanclerza Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, kierował także Katedrą Relacji między Nauką a Wiarą na Wydziale Filozofii. Był wierny katolickiej dogmatyczności, przy jednoczesnej otwartości wobec świata i ludzi. Reprezentował chrześcijaństwo otwarte na dialog i wszelkie argumenty, na szukanie wspólnych wartości z osobami inaczej myślącymi. Hierarcha zmarł w 2011 roku.
CZYTAJ: „Chciał wykorzystać każdy dzień, każdą chwilę”. 12. rocznica śmierci arcybiskupa Józefa Życińskiego
Zwolennik dialogu
Zwolennik dialogu, na różnych płaszczyznach, między narodami, religiami i kulturami, działał na rzecz ekumenizmu, popierał dialog z judaizmem i islamem. Należał do pomysłodawców obchodzenia Dnia Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce. Często zajmował stanowisko w sprawach publicznych. Znany z wyważonych wypowiedzi, w wielu kwestiach miał jednoznaczne i określone zdanie. Przestrzegał przed instrumentalnym wykorzystywaniem Kościoła w polityce, apelując o wierność Ewangelii. Pozostawał w sporze z demokracją pojmowaną relatywistycznie, która szacunek dla wartości uzależnia od wyniku głosowania. Zdecydowanie występował przeciwko “dyktaturze relatywizmu”. Był nieugięty w obronie nauczania Kościoła w kwestiach takich jak ochrona życia od poczęcia do naturalnej śmierci, w tym życia embrionalnego zagrożonego przez najnowsze osiągnięcia biomedycyny.
Misją życiową duchownego było budowanie harmonii między wiarą i nauką. Jako wybitny filozof, teolog i publicysta, arcybiskup Józef Życiński był znany zarówno w kraju, jak i za granicą. Był członkiem wielu międzynarodowych gremiów naukowych. Specjalizował się w filozofii nauki. Napisał kilkaset artykułów o filozofii i stanowisku chrześcijaństwa wobec nauk przyrodniczych, publikował także w językach: angielskim, niemieckim, francuskim, rosyjskim. Wykładał między innymi w: Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie (obecnie Uniwersytet Papieski Jana Pawła II), na KUL, a także w Berkeley, Oxfordzie oraz na katolickich uczelniach w USA i Australii. Był wybitnym naukowcem i znawcą nauki, który umiał też popularyzować wiedzę, przekazując ją w zrozumiały sposób. Liczył się w gronie ludzi, którzy byli zapraszani do Castel Gandolfo na słynne rozmowy papieża Jana Pawła II ze światem nauki. Był bardzo związany z papieżem Polakiem.
Hierarcha-organizator
Arcybiskup Życiński był organizatorem i gospodarzem, odbywających się co cztery lata w Lublinie, Kongresów Kultury Chrześcijańskiej, stanowiących miejsce spotkań intelektualistów i ludzi kultury z całego świata. Ostatni kongres odbył się w 2020 roku.
Hierarcha publikował w “Tygodniku Powszechnym” i “Gazecie Wyborczej”, współpracował ze “Znakiem”, “Rzeczpospolitą” oraz Programem Pierwszym Polskiego Radia. Z jego inicjatywy w Tarnowie powstało seminarium duchowne, które przygotowuje kadry polskich misjonarzy udających się do odległych krajów.
W diecezji tarnowskiej duchowny jako pierwszy biskup w kraju, zarządził wybory do rad parafialnych, a następnie skomputeryzował kurię diecezjalną. Był jednym z założycieli Katolickiej Agencji Informacyjnej, pełnił funkcję przewodniczącego jej Rady Programowej.
Arcybiskup Życiński zmarł nagle, 10 lutego 2011 roku w Rzymie, gdzie uczestniczył w plenarnym posiedzeniu Kongregacji do spraw Wychowania Katolickiego. Miał 62 lata. Został pochowany w krypcie archikatedry lubelskiej. Homilię podczas mszy żałobnej wygłosił metropolita warszawski kardynał Kazimierz Nycz. – Ludzie wielcy, którzy wyprzedzają swoją epokę, widzą dalej i głębiej, są wielkim skarbem Kościoła i świata; takim był ksiądz arcybiskup Józef – powiedział hierarcha. – Odszedł człowiek wierny Bogu, otwarty na współczesny świat i jego problemy, po ludzku spracowany, potrzebny Kościołowi, Polsce i światu – dodał kardynał Nycz.
RL / PAP / opr. ToMa
Fot. archiwum