Okobus, czyli mobilny zestaw do diagnostyki dna oka, badał dziś (13.03) pacjentów w Wysokiem. To pilotażowy i innowacyjny na skalę Europy program, służący do wczesnej diagnostyki cukrzycowego obrzęku plamki, który nieleczony powoduje nieodwracalną ślepotę.
CZYTAJ: Specjaliści z Uniwersytetu Medycznego w prestiżowym rankingu lekarskim
W busie zainstalowano najwyższej klasy kamerę okulistyczną. 5 tysięcy pacjentów z województwa lubelskiego posłuży jako grupa do stworzenia algorytmów, dzięki którym sztuczna inteligencja będzie później pomagać w diagnostyce tej choroby lekarzom.
Bezpłatnie i bez kolejek
– Dzięki temu, że nowoczesny sprzęt przyjeżdża do niewielkich miejscowości, nie trzeba czekać do specjalisty w długich kolejkach, ani jechać do dużych miast – mówią pacjenci, mieszkańcy Wysokiego. – Ciężko się dostać do okulisty. Byłem w przychodni i panie pielęgniarki poinformowały mnie, że jest możliwość bezpłatnego badania bez kolejki. Nie każdy może dojechać do Lublina. To jest bardzo potrzebne. Obsługa jest sprawna, aparatura nowoczesna, bez żadnych komplikacji. Kiedyś trzeba było zapuszczać jakiś płyn, a teraz tego nie było. Bezboleśnie, szybko i elegancko.
– Projekt okobus powstał w wyniku wieloletniej pracy, również we współpracy z ośrodkami w Stanach Zjednoczonych i w Europie – mówi szef kliniki Okulistyki Uniwersytetu Medycznego w Lublinie prof. Robert Rejdak. – Projekt zakłada przebadanie 5 tys. osób chorujących na cukrzycę w ciągu bieżącego roku. Przede wszystkim jest to badanie pod kątem wczesnej diagnostyki cukrzycowego obrzęku plamki. To przyczyna kalectwa, ślepoty, stąd jest to tak ważne, żeby wcześniej diagnozować cukrzycę, ale również jej powikłania, i wcześnie wdrażać leczenie, ponieważ cukrzycowy obrzęk plamki w tej chwili w Polsce jest pierwszą przyczyną wykluczenia pacjentów jeszcze w wieku produkcyjnym z rynku pracy.
CZYTAJ: Współpraca polskich i ukraińskich okulistów. Uniwersytet Medyczny z dofinansowaniem
– Lublin i Lubelszczyzna jest centrum inwestycji w infrastrukturę kliniczną już od wielu lat – mówi minister edukacji i nauki Przemysław Czarnek. – Centrum, w którym będziemy badania nad plamką oczną. Wcześniej, dzięki zespołowi prof. Roberta Rejdaka i dzięki środkom finansowym z Agencji Badań Medycznych, z Ministerstwa Zdrowia zrobiliśmy badania przesiewowe dzieci i młodzieży z województwa lubelskiego pod kątem dolegliwości związanych z krótkowzrocznością po pandemii koronawirusa, a teraz ten okobus, szybkie badania diagnostyczne przy pomocy takiego sprzętu, jaki trafił na Lubelszczyznę – prawie 2 miliony 800 tysięcy złotych z Ministerstwa Cyfryzacji, Instytutu Łączności, środki z Ministerstwa Zdrowia, z Uniwersytetu Medycznego dają Lubelszczyźnie sprzęt absolutnie ultranowoczesny do tego, aby troszczyć się o zdrowie pacjentów. Wszystko po to, żeby również przy pomocy sztucznej inteligencji ten pilotaż mógł być w całej Polsce.
W Polsce około 3 miliony osób choruje na cukrzycę
– To bardzo innowacyjny projekt, tak naprawdę drugi w Europie po Francji – mówi zastępca dyrektora ds. naukowych Instytutu Łączności Paweł Pławiak. – Będziemy używać metod uczenia maszynowego, głębokiego do tego, żeby na podstawie zebranych danych, na koniec pilotażu, zaprojektować model, który będzie bazował na sztucznej konwolucyjnej sieci neuronowej do wspomagania lekarzy specjalistów w diagnozowaniu retinopatii cukrzycowej i cukrzycowego obrzęku plamki. Zebrane dane muszą być opisane przez lekarzy specjalistów, dlatego na razie trafiają do jednej aplikacji, na serwer, i są później opisywane przez lekarzy okulistów. Na podstawie tego opisu i rozpoznania według kilku klas algorytm będzie się uczył, żeby mógł później sam pomagać w diagnozowaniu.
– W Polsce około 3 miliony osób choruje na cukrzycę – podkreśla prof. Robert Rejdak. – Z tego milion ma cechy retinopatii cukrzycowej, a około 100 – 200 tysięcy osób jest zagrożonych cukrzycowym obrzękiem plamki. Jest to bardzo duża grupa. Oczywiście mówimy tu nie tylko o cukrzycowym obrzęku plamki, ale o innych schorzeniach plamki, o zaćmie. My budujemy świadomość społeczną oraz stwarzamy bardzo dobre warunki kontaktu pacjenta z systemem opieki służby zdrowia.
Osoby do badania są typowane przez lekarzy rodzinnych. Na wyniki trzeba poczekać 2 tygodnie. Informacje dotyczące przyjazdu okobusa do konkretnych miejscowości będą dostępne m.in. na stronie Uniwersytetu Medycznego w Lublinie i Polskiego Radia Lublin.
RyK/ opr. DySzcz
Fot. Iwona Burdzanowska