Słynął z precyzyjnej kreski, rysował zeszyty z przygodami najpopularniejszych polskich bohaterów komiksowych, współtworzył Funky’ego Kovala i zwizualizował postać wiedźmina Geralta. Zmarły trzy lata temu Bogusław Polch był bohaterem wystawy zaprezentowanej w jeleniogórskim Biurze Wystaw Artystycznych. 10 lutego odbył się finisaż tego wydarzenia.
Współtworzył ważne dla historii polskiego komiksu serie
Przez znawców i czytelników Polch uznawany jest za jednego z artystów, którzy wydatnie przyczynili się do rozwoju sztuki komiksowej w Polsce.
– Bogusław Polch był znakomitym rysownikiem, kochającym historie obrazkowe, czującym komiksową formę – mówi Michał Traczyk, kierownik Pracowni Komiksu Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu. – Do tego dochodzi jego precyzyjna, realistyczna i bardzo atrakcyjna dla odbiorców kreska. Miał szczęście współtworzyć serie ważne dla historii polskiego komiksu, kanoniczne i pamiętane w dużym stopniu dzięki jego rysunkom – jak choćby Funky Koval czy Wiedźmin. Serie, które są istotną częścią komiksowej edukacji chyba każdego pokolenia.
– Prezentujemy najważniejsze prace Bogusława Polcha – mówi Piotr Machłajewski, kurator Retrospektywy. – W BWA można oglądać tzw. „komplety”, w skład których wchodzą szkic, tusz, blaudruk i diapozytyw/negatyw. Prezentujemy debiutanckie komiksy Polcha opublikowane w „Korespondencie Wszędobylskim”, prace rysunkowe i komiksy z okresu dzieciństwa oraz wczesnej młodości, a także nieukończoną planszę z pierwszego zrealizowanego przez niego zeszytu z serii Kapitan Żbik. Pozostałe niestety zaginęły w latach siedemdziesiątych – nie zwrócił ich wydawca.
Jak podkreśla Machłajewski, jedną z serii stanowiących trzon wystawy jest Ekspedycja do scenariusza Arnolda Mostowicza (koordynacja: Alfred Górny): – W BWA prezentujemy plansze ze wszystkich ośmiu albumów wydanych po raz pierwszy w latach 1978-1983 przez Bastei Verlag. Są też plansze z komiksów z serii Funky Koval do scenariusza Macieja Parowskiego i Jacka Rodka, której publikacja rozpoczęła się w roku 1982, a zakończyła w roku 2011. Na wystawie obejrzeć można także okładki, szkice i scenariusz rozrysowany przez Polcha w specjalnym zeszycie – wymienia kurator Retrospektywy.
POSŁUCHAJ audycji o komiksie Ostatnie spojrzenie
Uderzający realizm i czystość kreski
– Sama wystawa nie tylko pokazuje rozwój Polcha jako rysownika – jego zmieniający się warsztat, dojrzewającą kreskę, nieznane szkice, ale też uzmysławia zawiłości niegdysiejszego procesu przygotowania plansz komiksowych do druku – podkreśla Michał Traczyk.
– Polch to uderzający realizm, czystość kreski, rysunek prawie techniczny – zaznacza Rafał Tomczak, twórca komiksów. – Wykreowana fantastyczna technika świata przedstawionego uderza swoją domniemaną funkcjonalnością. Zresztą Polch taki był, że przypisywał elementom tych urządzeń określone działanie. Ten pietyzm był na tyle sugestywny, że czytelnik momentalnie zatracał poczucie obcowania z projekcją światów na płaszczyźnie, ale chłonął historie jakby oglądał film. Po pierwszym przeczytaniu oczywiście wracało się do podziwiania rzemiosła, wiecznie na wyśrubowanym poziomie, bez jednego momentu odpuszczenia.
– Na wystawie reprezentowany jest również Wiedźmin – adaptacja na komiks prozy Andrzeja Sapkowskiego zrealizowana do scenariuszy Macieja Parowskiego, która ukazała się po raz pierwszy w latach 1993-1995 w magazynie „Komiks” – mówi Piotr Machłajewski. – Plansze zostały wykonane nietypową techniką (rysunek ołówkiem przerabiany za pomocą kserokopiarki, blaudruk, diapozytyw/negatyw). Wszystkie etapy pracy nad tym komiksem obejrzeć można na wystawie. W BWA prezentujemy także pierwsze projekty postaci Geralta, szkice oraz wszystkie projekty okładek do pierwszych wydań książek Andrzeja Sapkowskiego z cyklu o wiedźminie.
W towarzyszącym wystawie katalogu, oprócz reprodukcji prac Polcha znalazły się teksty najważniejszych polskich specjalistów z zakresu komiksu: Jerzego Szyłaka, Adama Ruska, Wojciecha Birka i Michała Traczyka. Opublikowano także teksty specjalistów zagranicznych: Floriana Rubisa z Francji, Tomáša Prokůpka z Czech, Antala Bayera i Józsefa Svába z Węgier.
– Zebraliśmy także wspomnienia o zmarłym niedawno artyście od grupy związanych z nim osób, m.in. od Andrzeja Sapkowskiego, Grzegorza Rosińskiego, Ryszarda Siwanowicza i Zbigniewa Kasprzaka – zaznacza Piotr Machłajewski.
Katalog można zdobyć w galeriach BWA, w których prezentowana będzie wystawa. Co to będą za galerie? Rozmowy na ten temat trwają.
Bogusław Polch urodził się 5 października 1941 roku. Był autorem rysunków do serii Kapitan Żbik, Bogowie z kosmosu (Ekspedycja), Funky Koval czy Wiedźmin. W 2009 r. został odznaczony Brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Zmarł 2 stycznia 2020 roku.
POSŁUCHAJ audycji o komiksie Donżon
DySzcz
Fot. Archiwum BWA Jelenia Góra