110 lat temu, 25 stycznia 1913 roku, urodził się Witold Lutosławski, światowej sławy kompozytor, ceniony także jako dyrygent i pianista.
Jest uznawany za jednego z najwybitniejszych polskich kompozytorów wszech czasów. Międzynarodową sławę przyniosły mu takie dzieła jak: “Muzyka żałobna”, “Gry weneckie”, “Kwartet smyczkowy” czy “Preludia i fuga”. Kawaler Orderu Orła Białego. Zmarł w 1994 roku.
CZYTAJ: 04.09.2022 Bolesław Lutosławski – alchemia portretu
Twórczość Lutosławskiego przechodziła liczne przeobrażenia stylistyczne, od neoklasycyzmu i inspiracji folklorem do indywidualnego języka w późniejszych latach. Komponował formy wokalne i instrumentalne. Do najbardziej znanych utworów Lutosławskiego należą: “Koncert wiolonczelowy”, “III Symfonia”, “Wariacje symfoniczne”, “Koncert na orkiestrę”, “Tryptyk śląski”.
Tworzył też muzykę teatralną, radiową i rozrywkową, w tym popularne piosenki, jak “Warszawski dorożkarz”. Skomponował ponad 40 piosenek dla dzieci, wśród nich “Spóźniony słowik” i “O panu Tralalińskim”. Pisał także dzieła z myślą o wielkich wykonawcach, między innymi “Koncert wiolonczelowy” dla Mścisława Rostropowicza oraz “Koncert fortepianowy” dla Krystiana Zimermana.
Jako jeden z niewielu kompozytorów XX wieku, Lutosławski dyrygował wykonaniami tylko swoich utworów. Wystąpił w 23 krajach, prowadził znakomite zespoły, między innymi Berliner Philharmoniker, Wiener Symphoniker oraz BBC Symphony Orchestra. W Polsce najczęściej pojawiał się z Wielką Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia i Telewizji w Katowicach. Przez kilkadziesiąt lat Witold Lutosławski współpracował z Polskim Radiem. Od początku był związany z festiwalem “Warszawska Jesień”, w latach 1959-1974 zasiadał w jego komisji programowej. W latach 70. nagrał większość swoich utworów symfonicznych dla EMI.
CZYTAJ: Alchemia portretu
W grudniu 1981 roku wziął udział w słynnym Kongresie Kultury Polskiej, zawieszonym przez komunistyczne władze poprzez wprowadzenie stanu wojennego. W 1989 roku opowiedział się po stronie “Solidarności” i jako jedyny reprezentował środowisko muzyczne w Komitecie Obywatelskim przy Lechu Wałęsie.
W 80. rocznicę urodzin, w 1993 roku Witold Lutosławski został uhonorowany nagrodą Polar Music Prize, nazywaną “muzycznym Noblem”, oraz japońską Kyoto Prize. Rok później otrzymał najwyższe polskie odznaczenie – Order Orła Białego.
Zmarł 7 lutego 1994 roku w Warszawie. Został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim.
RL/ IAR/ opr. DySzcz
Fot. The original uploader was Karol Langner at English Wikipedia., Attribution, via Wikimedia Commons