Do 10 stycznia można głosować na odkrycia i dokonania archeologiczne nominowane w konkursie Archeologicznym Sensacje 2023. Są wśród nich 4 propozycje z województwa lubelskiego. Plebiscyt organizuje miesięcznik „Archeologia Żywa”.
Ozdoby z brązu znalezione w gm. Turobin
– Miniony rok obfitował w ciekawe odkrycia archeologiczne w naszym regionie. Na prawdziwy skarb natrafił poszukiwacz Łukasz Jabłoński, który w Czernięcinie Poduchownym w gminie Turobin odnalazł depozyt ozdób sprzed 2,5 tysiąca lat. To odkrycie zostało nominowane w kategorii „Najważniejszy skarb 2023” – mówi lubelski wojewódzki konserwator zabytków Dariusz Kopciowski. – To jest około 550-400 lat p.n.e. Te znaleziska związane są z kulturą łużycką. Dokładnie było to 13 przedmiotów z brązu: szpile, nagolenniki, bransolety. Do tego odkrycia doszło właśnie dzięki osobie, która działała przy użyciu wykrywacza metalu.
CZYTAJ: Leżały w ziemi 2 500 lat. Ozdoby z brązu znalezione w gm. Turobin [ZDJĘCIA]
Działania z użyciem wykrywacza metalu były prowadzone za zgodą konserwatora zabytków. Odkrywca skarbu Łukasz Jabłoński przypomina okoliczności natrafienia na depozyt. – Do odkrycia skarbu doszło w styczniu, była to intensywna zima, taka sama aura, jaką mamy za oknem. Postanowiłem poszukiwać śladów armii austro-węgierskiej. Po kilku znalezionych przedmiotach na wcześniejszych poszukiwaniach postanowiłem skoncentrować się szerzej na tym terenie. W pewnym momencie ukazały się przedmioty, o których w ogóle nie miałem pojęcia. Nie czekając dłużej, skoncentrowałem się bezpośrednio z konserwatorem zabytków, aby skonsultować te znaleziska. Od razu dostałem informację, że znalazłem przedmioty z kultury łużyckiej. Emocje były naprawdę nie do opisania i dzisiaj tak samo mi towarzyszą. Przeżyłem naprawdę ogromny szok. Do dzisiaj nie mogę uwierzyć, że udało mi się odnaleźć takie znalezisko, jak skarb z epoki brązu.
Przypadkowo odkryta buława gwiaździsta
– W kategorii „Unikatowy artefakt 2023” nominowana została buława gwiaździsta, odkryta przez 12-letniego chłopca w czasie robót budowlanych w miejscowości Szkuciska w gminie Wilków. Znaleziona broń jest wstępnie datowana na XII-XIV wiek i została odlana z brązu. Do odkrycia doszło przypadkiem – mówi konserwator zabytków. – W miejscowości Kłodnica w gminie Wilków została wybrana ziemia, a następnie przewieziona do Szkucisk, po to, żeby tam utwardzić grunt przed wjazdem do stodoły. I ten czujny 12-letni chłopiec zorientował się, że ma do czynienia z buławą gwiaździstą – bronią obuchową.
CZYTAJ: Odkryty przez przypadek. Unikatowy artefakt nominowany w konkursie archeologicznym
Odkrycie z lubelskiego kościoła
W kategorii „Najważniejsze odkrycia archeologiczne w Polsce 2023” nominowane zostały mury nieznanej dotąd średniowiecznej wieży na terenie dawnego klasztoru Bernardynów w Lublinie. Do odkrycia doszło w czasie termomodernizacji świątyni – przypomina proboszcz Parafii Nawrócenia Świętego Pawła w Lublinie, ksiądz Cezary Kowalski. – Przypadek to sprawił, bo mieliśmy założyć ogrzewanie podłogowe. Przez to podnieśliśmy płytki i nagle się okazało, że coś jest. Zaczęto to oczyszczać, badać i wyszły jakieś fundamenty. Po głębszych badaniach okazało się, że są bardzo stare, wcześniejsze niż bernardyni. Prawdopodobnie bernardyni „przylepili się” do jakiejś pozostałości. Najnowsze badania wskazują na jakąś budowlę także o charakterze obronnym. Powstało to wcześniej, niż kiedy powstał Lublin.
CZYTAJ: Odkrycie z lubelskiego kościoła w prestiżowym konkursie archeologicznym
Wirtualny spacer po Chodliku
W kategorii „Najskuteczniej promowane badania 2023” nominowana została archeologia i starożytności Chodlika. Działa tam misja archeologiczna prowadzona przez Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk. – Obecnie pracujemy nad rekonstrukcją grodziska w Chodliku w technologii rozszerzonej rzeczywistości – mówi kierownik misji archeologicznej w Chodliku, dr Łukasz Miechowicz. – Jeżeli państwo przyjadą do nas za dwa lata, będą mogli cofnąć się w czasie do lat 2012, do roku 1952 oraz do wczesnego średniowiecza, czyli co jest najciekawsze, do IX-X wieku, gdzie zwiedzicie słowiańską chałupę, zobaczycie te zabytki, jak były używane. Zobaczycie konstrukcję wałów grodziska i weźmiecie udział w scenariuszach, czyli np. przeżyjecie (albo nie przeżyjecie) najazd na grodzisko, weźmiecie udział w pogrzebie wczesnośredniowiecznym, kiedy zmarłego palą na stosie.
CZYTAJ: „Stworzymy swoisty wehikuł czasu”. Wirtualny spacer po Chodliku [ZDJĘCIA]
Na nominowane odkrycia i dokonania można głosować do 10 stycznia na stronie internetowej archeologia.com.pl.
Szczegółowe informacje o tych odkryciach i dokonaniach można znaleźć na stronie Lubelskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków na portalu Facebook.
MaK / opr. LisA
Fot. Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków FB, Archeologia i starożytności Chodlika