Rozpoczyna się pierwszy kompleksowy remont liczącego ponad 50 lat Mauzoleum na terenie Państwowego Muzeum na Majdanku.
Jak tłumaczył zastępca dyrektora muzeum, Grzegorz Plewik, podczas pierwszego etapu prac zabezpieczone zostaną prochy ofiar Majdanka, które znajdują się wewnątrz pomnika. – To będzie remont, który obejmie swoim zasięgiem całą bryłę Mauzoleum, ale także teren, który do Mauzoleum przylega, czyli plac. Prace będę obejmowały wymianę zadaszenia, będzie położony nowy dach, będą naprawione wszystkie elementy kamienne, betonowe. Oczywiście będą też prace o charakterze konserwatorskim, oczyszczony zostanie fryz mauzoleom i ten symboliczny napis „Los nasz dla was przestrogą”.
– Mauzoleum powstało w 1969 roku jako jeden z elementów założenia pomnikowego, które wybudowano wówczas na terenie Majdanka – mówi Agnieszka Kowalczyk-Nowak, rzeczniczka prasowa Państwowego Muzeum na Majdanku. – To założenie pomnikowe nosi nazwę „Pomnik Walki i Męczeństwa”. Składa się z trzech elementów: z Mauzoleum, Drogi Hołdu i Pamięci, a także z pomnika Bramy, która leży na przeciwległym końcu tej drogi. Pomnik Brama jest zlokalizowany najbliżej drogi Męczenników Majdanka. Pomnik Mauzoleum i pozostałe elementy pomnika Walki i Męczeństwa powstały w wyniku konkursu ogłoszonego w 1967 roku. Był to konkurs na pomnik ku czci ofiar obozu zagłady na Majdanku. Był on odpowiedzią na apel byłych więźniów, którzy uważali, że dotychczasowe formy upamiętnia ofiar Majdanka znajdujące się na ówczesnym terenie muzeum są niewystarczające. Do konkursu zgłoszono 140 prac, Pomnik, który został zrealizowany na terenie Majdanka, zajął trzecie miejsce w tym konkursie. Jego autorami byli Wiktor Tołkin, artysta, rzeźbiarz, który też był więźniem obozów koncentracyjnych i jenieckich, a także inżynier Janusz Dębek. Tego stąd nie widzimy, ale gdybyśmy podeszli bliżej, to zauważylibyśmy misę, w której złożone są prochy ofiar Majdanka. Prochy te zostały znalezione na terenie byłego obozu po jego likwidacji. Mniej więcej w tym miejscu, w którym znajduje się obecne Mauzoleum, wcześniej zlokalizowany był kopiec usypany z prochów, stąd też ten pomnik Mauzoleum jest taką kontynuacją kopca.
– Symbolika Mauzoleum jest niezwykle ważna w pracy przewodnika i w zwiedzaniu samego muzeum – mówi Łukasz Mrozik, przewodnik Państwowego Muzeum na Majdanku. – Jego geograficzne usytuowanie, w zasadzie na samym końcu tej ścieżki zwiedzania, jest kluczowe w odbiorze też tego obiektu. Zawsze jest ostatnim punktem na trasie zwiedzania i stanowi swego rodzaju podsumowanie wizyty w tym miejscu pamięci. Jest to miejsce spoczynku zdecydowanie większości spośród 78 tys. osób, które straciły życie na Majdanku. Po drugie słowa Franciszka Fenikowskiego z wiersza „Requiem”, które są wygrawerowane na kopule Mauzoleum „Los nasz dla was przestrogą”. To właśnie te słowa staramy się kierować do zwiedzających, aby nie była to wyłącznie lekcja historii, ale służyła również takiej refleksji nad nami samymi, nad kondycją człowieczeństwa w obecnych czasach, szczególnie teraz, kiedy za naszą wschodnią granicą trwa wojna.
Koszt renowacji Mauzoleum wynosi ponad 5,7 mln złotych. Zakończenie prac na terenie Państwowego Muzeum na Majdanku planowane jest na sierpień 2024 roku.
ŁuM / opr. AKos
Fot. Państwowe Muzeum na Majdanku