W środę (03.05) w całej Polsce obchodzone jest Narodowe Święto Trzeciego Maja, przypadające w rocznicę uchwalenia przez Sejm Czteroletni w 1791 roku Konstytucji 3 maja. Uroczystości odbędą się również w Lublinie.
Rozpocznie je o godzinie 9.00 sesja Rady Miasta. Następnie o godzinie 10.00 w lubelskiej archikatedrze zostanie odprawiona msza w intencji ojczyzny.
CZYTAJ: „To piękne święto”. Dzień Flagi RP w Lublinie [FILM i ZDJĘCIA]
Po nabożeństwie o godzinie 11.30 uroczystości przeniosą się na plac Litewski, gdzie odbędzie się apel z udziałem wojskowej kompanii honorowej. O 13.00 sprzed ratusza przejdzie korowód z udziałem prezydenta miasta Krzysztofa Żuka w którym Lublinianie wraz tancerzami Zespołu Pieśni i Tańca „Lublin” zatańczą poloneza.
Z kolei o 15.00 sprzed Pomnika 3 Maja wyruszy spacer „Lubelskim Szlakiem Konstytucji 3 Maja”.
CZYTAJ: „Biało-czerwonej jesteśmy winni szacunek”. Lublin świętuje Dzień Flagi RP
Druga na świecie
Uchwalona 232 lata temu pierwsza polska ustawa zasadnicza była drugą na świecie – po konstytucji Stanów Zjednoczonych – i pierwszą w Europie spisaną konstytucją. Przeszła do historii jako Konstytucja 3 maja. Dokument zmienił ustrój państwa na monarchię konstytucyjną. Ograniczył znacząco demokrację szlachecką, odbierając prawo głosu i decyzji w sprawach państwa szlachcie nieposiadającej ziemi. Regulował zasady funkcjonowania władz państwowych oraz prawa i obowiązki obywateli Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Wprowadzał trójpodział władzy na: ustawodawczą (dwuizbowy parlament), wykonawczą (król) i sądowniczą. Ustanowił tron dziedziczny, likwidując wolną elekcję. Zniósł zasadę liberum veto, zakłądając głosowanie większościowe. Dokument sprzed 232 lat utrzymał poddaństwo chłopów wobec szlachty, jednak zostali oni wzięci pod ochronę państwa. Przyjęcie włościan „pod opiekę prawa i rządu krajowego” gwarantowały umowy zawarte przez nich z właścicielami ziemi.
Próby przeprowadzenia reform zawartych w Konstytucji zostały zniweczone już w połowie 1792 roku przez konfederację targowicką, zawiązaną przez niechętnych zmianom magnatów w porozumieniu z carycą Rosji Katarzyną II, oraz wkroczenie wojsk rosyjskich do Rzeczypospolitej.
Święto Konstytucji
Po utracie niepodległości w 1795 roku, przez 123 lata zaborów, konstytucja była dokumentem przypominającym o tradycjach niepodległościowych naszego państwa. Później odwoływali się do niej także twórcy konstytucji polskich w XX wieku.
W 1791 roku dzień 3 maja został uznany za święto Konstytucji. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 rocznicę Konstytucji 3 maja zatwierdzono jako święto narodowe uchwałą Sejmu Ustawodawczego z 29 kwietnia 1919 roku. Po II wojnie światowej władze komunistyczne zastąpiły święto obchodzonym dwa dni wcześniej świętem 1 Maja, a w 1951 roku – zdelegalizowały. Po zmianie ustroju, od kwietnia 1990 roku, święto Konstytucji 3 maja jest świętem narodowym, obchodzonym pod nazwą Święto Narodowe Trzeciego Maja. Jest to dzień wolny od pracy.
RyK / IAR / opr. ToMa
Fot. archiwum